ઉત્તરાખંડના ઉત્તરકાશીમાં નિર્માણાધીન સિલ્ક્યારા ટનલમાં 17 દિવસથી ફસાયેલા 41 મજૂરોને આખરે મંગળવારે રાત્રે હેમખેમ સુરક્ષિત રીતે બહાર કાઢી લેવામાં સફળતા મળી છે. તમામ મજૂરોને બહાર કાઢવામાં સફળતા મળતાં દેશભરમાં ખુશી છવાઇ ગઇ છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સમગ્ર ઓપરેશનની માહિતી સતત લઇ રહ્યા હતા. મજૂરો 408 કલાક કરતા વધુ સમયથી ટનલમાં ફસાયેલા હતા. તમામ કામગિરીમાં રેટ માઇનર્સની મહત્વની ભૂમિકા છે.
રેટ હોલ માઇનર્સની મદદ લેવામાં આવતા કામદારોના બચાવ કાર્યને વેગ મળ્યો
મેન્યુઅલ ડ્રિલિંગ માટે રેટ હોલ માઇનર્સની મદદ લેવામાં આવતા કામદારોના બચાવ કાર્યને વેગ મળ્યો હતો. પડકારજનક બચાવ કામગીરીના છેલ્લા તબક્કામાં 25 ટન ઓગર મશીન નિષ્ફળ ગયા બાદ ફસાયેલા કામદારોને બચાવવા માટે સોમવારથી રેટ હોલ માઇનર્સ ખાણકામ કરનારાઓની મદદ લેવામાં આવી હતી. રેટ માઇનર્સ 800 મીમી પાઇપમાં પ્રવેશ્યા અને ડ્રિલિંગ કર્યું હતું અને તેઓ એક પછી એક પાઇપની અંદર ગયા હતા અને પછી તેમના હાથની મદદથી નાના પાવડાથી ખોદતા હતા. એક સમયે ટ્રોલીમાંથી લગભગ 2.5 ક્વિન્ટલ ભંગાર નીકળ્યો હતો.
રેટ-હોલ માઇનિંગ શું છે?
રૅટ-હોલ માઇનિંગનો અર્થ સ્પષ્ટ છે કે ખાડામાં પ્રવેશીને ઉંદરની જેમ ખોદવું. જેમાં પહાડની બાજુએથી પાતળો છિદ્ર કરીને ખોદકામ શરૂ કરવામાં આવે છે. પોલ બનાવ્યા બાદ તેને એક નાના હેન્ડ ડ્રિલિંગ મશીન વડે ધીમે ધીમે ડ્રિલ કરવામાં આવે છે અને કાટમાળ જાતે જ બહાર કાઢવામાં આવે છે.
રેટ-હોલ માઇનિંગ પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો?
નેશનલ ગ્રીન ટ્રિબ્યુનલ (NGT) એ 2014 માં રેટ હોલ ખનન પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો કારણ કે તે વૈજ્ઞાનિક નથી. પરંતુ આ પ્રક્રિયા હજુ પણ મોટા પાયે ચાલી રહી છે. પૂર્વોત્તર રાજ્યમાં ખાણકામ દરમિયાન અનેક અકસ્માતોમાં રેટ-હોલ માઇનર્સના મોત થયા છે. 2018 માં, ગેરકાયદેસર ખાણકામ સાથે સંકળાયેલા 15 લોકો પૂરથી ભરેલી ખાણ ખાણમાં ફસાયા હતા. બે મહિનાથી વધુ સમય સુધી ચાલેલા બચાવ અભિયાન દરમિયાન માત્ર બે જ મૃતદેહ મળી શક્યા હતા. આવો જ એક અકસ્માત 2021માં થયો હતો. 5 ખાણિયાઓ પૂરથી ભરાયેલા ખાણમાં ફસાયા હતા. બચાવ ટુકડીએ એક મહિના સુધી પ્રયાસ કર્યો અને ઓપરેશન બંધ થાય તે પહેલા ત્રણ મૃતદેહો મળી આવ્યા. રૅટ હોલ માઇનિંગ પર્યાવરણના પ્રદૂષણ સાથે પણ જોડાયેલું છે.
ખાણકામ રાજ્ય સરકાર માટે આવકનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે
જો કે, રાજ્ય સરકાર માટે ખાણકામ એ આવકનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે. મણિપુર સરકારે એનજીટીના પ્રતિબંધને પડકાર્યો છે અને દલીલ કરી છે કે આ વિસ્તારમાં ખાણકામ માટે અન્ય કોઈ વિકલ્પ નથી. 2022 માં, મેઘાલય હાઈકોર્ટ દ્વારા નિયુક્ત કરાયેલી પેનલે શોધી કાઢ્યું હતું કે મેઘાલયમાં રેટ-હોલ માઇનિંગ અવિરતપણે ચાલુ છે.
ઉત્તરકાશી રેસ્ક્યુ ઓપરેશન
સુરંગમાં ફસાયેલા કામદારોને બચાવવા માટે અમેરિકન ડ્રિલિંગ મશીન પણ કાટમાળને કાપી શક્યું ન હતું. જે બાદ મેન્યુઅલ ડ્રિલિંગ માટે આ ગેરકાયદેસર પ્રક્રિયાનો ઉપયોગ કરવો પડ્યો. દિલ્હીથી સિલક્યારા ટનલ માટે કુલ 12 ઉંદરોના રેટ હોલ માઇનર્સ મોકલવામાં આવ્યા હતા. જો કે, ઉત્તરાખંડ સરકારના નોડલ ઓફિસર નીરજ ખૈરવાલે સ્પષ્ટતા કરી છે કે જે લોકો લાવવામાં આવ્યા છે તે રેટ હોલ કરનારા નથી પરંતુ ટેક્નોલોજીના નિષ્ણાત છે.ટ
આ પણ વાંચો—-UTTARKASHI TUNNEL RESCUE: શ્રમિકોના બહાર આવવાની પ્રતિક્ષા થઈ પૂરી..41 શ્રમિકોને બહાર કાઢવામાં આવ્યા