આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલ છે.
૧૯૧૯ – વર્સેલ્સની સંધિ પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધનો ઔપચારિક અંત
વર્સેલ્સની સંધિ એ ૨૮ જૂન ૧૯૧૯ના રોજ હસ્તાક્ષર કરાયેલ શાંતિ સંધિ હતી. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધની સૌથી મહત્વપૂર્ણ સંધિ તરીકે, તેણે જર્મની અને મોટાભાગની સાથી શક્તિઓ વચ્ચેના યુદ્ધની સ્થિતિનો અંત લાવ્યો. આર્કડ્યુક ફ્રાન્ઝ ફર્ડિનાન્ડની હત્યાના બરાબર પાંચ વર્ષ પછી વર્સેલ્સના પેલેસમાં તેના પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા, જેના કારણે યુદ્ધ થયું હતું. જર્મન બાજુની અન્ય કેન્દ્રીય સત્તાઓએ અલગ સંધિઓ પર હસ્તાક્ષર કર્યા. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સે ક્યારેય વર્સેલ્સ સંધિને બહાલી આપી નથી અને જર્મની સાથે અલગ શાંતિ સંધિ કરી છે. જોકે ૧૧ નવેમ્બર ૧૯૧૮ના યુદ્ધવિરામથી વાસ્તવિક લડાઈનો અંત આવ્યો હતો, પરંતુ શાંતિ સંધિ પૂર્ણ કરવા માટે પેરિસ પીસ કોન્ફરન્સમાં સાથી દેશોની વાટાઘાટોમાં છ મહિનાનો સમય લાગ્યો હતો. જર્મનીને વાટાઘાટોમાં ભાગ લેવાની મંજૂરી આપવામાં આવી ન હતી – તેને અંતિમ પરિણામ પર સહી કરવાની ફરજ પડી હતી.
૧૯૪૮ – બોક્સર ડિક ટર્પિને બર્મિંગહામના વિલા પાર્કમાં વિન્સ હોકિન્સને હરાવીને આધુનિક યુગમાં પ્રથમ અશ્વેત બ્રિટિશ બોક્સિંગ ચેમ્પિયન બન્યો.
ડિક ટર્પિન એક અંગ્રેજી મિડલવેટ બોક્સર હતો. તે બ્રિટિશ અને કોમનવેલ્થ મિડલવેટ ચેમ્પિયન હતો, બ્રિટિશ બોક્સિંગ ટાઇટલ જીતનાર પ્રથમ અશ્વેત ફાઇટર તરીકે પ્રતિષ્ઠિત હતો. તે વધુ પ્રખ્યાત રેન્ડોલ્ફ ટર્પિનના મોટા ભાઈ અને ટ્રેનર હતા, જેઓ ૧૯૫૧ માં સુગર રે રોબિન્સનને હરાવીને વર્લ્ડ મિડલવેટ ચેમ્પિયન બન્યા હતા.
૨૮ જૂન ૧૯૪૮, ટર્પિન તેના બ્રિટિશ મિડલવેટ ટાઇટલ માટે વિન્સ હોકિન્સ સામે લડ્યા. આ લડાઈ વિલા પાર્ક, બર્મિંગહામ ખાતે યોજાઈ હતી અને ટર્પિન પંદર રાઉન્ડથી વધુ પોઈન્ટ પર જીતી હતી. હવે તેની પાસે બ્રિટિશ અને કોમનવેલ્થ બંને મિડલવેટ ટાઇટલ છે.
૧૯૪૮ના અંતમાં અને ૧૯૪૯ ની શરૂઆતમાં, ટર્પિન યુરોપીયન બોક્સરો સામે લડ્યા અને પછી ઇટાલીના ટિબેરિયો મિત્રી સામે પોઈન્ટ પર હારી ગયા, પછી તે સમયના વર્લ્ડ મિડલવેટ ચેમ્પિયન, ફ્રાન્સના માર્સેલ સેર્ડન સામે બિન-ટાઈટલ લડાઈમાં સાત રાઉન્ડમાં બહાર ફેંકાઈ ગયા. . તે પછી તે અન્ય ફ્રેન્ચમેન, રોબર્ટ ચારોન સામે અયોગ્યતા દ્વારા જીત્યો.
૧૯૮૭ – લશ્કરી ઇતિહાસમાં પહેલી વાર, ઇરાકી યુદ્ધ વિમાનોએ ઇરાનના સરદશ્ત શહેર પર બોમ્બમારો કર્યો ત્યારે રાસાયણિક હુમલા માટે નાગરિક વસ્તીને નિશાન બનાવવામાં આવી.
મસ્ટર્ડ ગેસ અથવા સલ્ફર મસ્ટર્ડ એ કેટલાક રાસાયણિક સંયોજનોમાંથી કોઈપણ છે જેમાં રાસાયણિક બંધારણ SCH2CH2Cl હોય છે. વ્યાપક અર્થમાં, અવેજીમાં SCH2CH2X અને NCH2CH2X સાથેના સંયોજનો અનુક્રમે સલ્ફર મસ્ટર્ડ્સ અને નાઇટ્રોજન મસ્ટર્ડ્સ (X = Cl, Br) તરીકે ઓળખાય છે.
મસ્ટર્ડ ગેસનો સૌપ્રથમ ઉપયોગ પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધમાં કરવામાં આવ્યો હતો અને ત્યારથી લઈને અત્યાર સુધી અનેક સશસ્ત્ર સંઘર્ષોમાં તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં ઈરાન-ઈરાક યુદ્ધ, પરિણામે ૧૦૦,૦૦૦ થી વધુ જાનહાનિ થઈ. આજે, સલ્ફર-આધારિત અને નાઇટ્રોજન-આધારિત મસ્ટર્ડ એજન્ટો ૧૯૯૩ના રાસાયણિક શસ્ત્રો સંમેલનના અનુસૂચિ 1 હેઠળ નિયમન કરવામાં આવે છે, કારણ કે રાસાયણિક યુદ્ધ સિવાયના ઓછા ઉપયોગો ધરાવતા પદાર્થો (જોકે ત્યારથી, મસ્ટર્ડ ગેસ કેન્સરની કીમોથેરાપીમાં ઉપયોગી હોવાનું જણાયું છે) . મસ્ટર્ડ એજન્ટો આર્ટિલરી શેલો, એરિયલ બોમ્બ, રોકેટ અથવા એરક્રાફ્ટમાંથી છંટકાવ દ્વારા તૈનાત કરી શકાય છે.
૨૦૦૪– ઈરાક યુદ્ધ: ગઠબંધન કામચલાઉ સત્તા દ્વારા ઇરાકની વચગાળાની સરકારને સાર્વભૌમ સત્તા સોંપવામાં આવે છે, જે તે રાષ્ટ્રના યુ.એસ.ની આગેવાની હેઠળના શાસનને સમાપ્ત કરે છે.
✓ઈરાકી વચગાળાની સરકાર યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ અને તેના ગઠબંધન સાથીઓએ ૩૦ જાન્યુઆરી, ૨૦૦૫ ના રોજ યોજાયેલી નેશનલ એસેમ્બલીની ચૂંટણી બાદ નવા બંધારણનો મુસદ્દો તૈયાર ન થાય ત્યાં સુધી ઈરાક પર શાસન કરવા માટે સંભાળ રાખનાર સરકાર તરીકે બનાવવામાં આવી હતી. ૨૮ જૂન, ૨૦૦૪ના રોજ ગઠબંધન પ્રોવિઝનલ ઓથોરિટી, અને ૩ મે,૨૦૦૫ ના રોજ ઇરાકી સંક્રમણ સરકાર દ્વારા બદલવામાં આવી.
૨૦૧૦-હાવડા-કુર્લા લોકમાન્ય તિલક જ્ઞાનેશ્વરી સુપર ડીલક્સ એક્સપ્રેસના ૧૩ ડબ્બા પાટા પરથી ઉતરી ગયા હતા અને મિદનાપુર જિલ્લામાં વિરુદ્ધ દિશામાંથી આવતી માલગાડી સાથે અથડાયા હતા, જેમાં ૧૪૯ મુસાફરોના મોત થયા હતા અને ૧૦૦ થી વધુ ઘાયલ થયા હતા.
૨૮ મે ૨૦૧૦ના રોજ, પશ્ચિમ બંગાળના પશ્ચિમ મિદનાપુર જિલ્લામાં (ઝારગ્રામ નજીક સરદિહા અને ખેમાસુલી રેલ્વે સ્ટેશનો વચ્ચે) એક જ્ઞાનેશ્વરી એક્સપ્રેસ ટ્રેન સવારે લગભગ ૧ વાગ્યે પાટા પરથી ઉતરી ગઈ હતી. રેલ્વે ટ્રેક પર તોડફોડ કે બોમ્બને કારણે નુકસાન થયું હતું કે કેમ તે અંગે વિવાદ થયો હતો, જે બદલામાં પાટા પરથી ઉતરી જવા તરફ દોરી ગયો હતો, તે પહેલાં આવી રહેલી માલસામાનની ટ્રેન છૂટક ગાડીઓને અથડાતી હતી અને પરિણામે ઓછામાં ઓછા ૧૪૮ મુસાફરોના મૃત્યુ થયા હતા.
અવતરણ:-
૧૯૨૧ – પી.વી. નરસિંહ રાવ, ભારતના નવમા વડાપ્રધાન..
પામુલપાર્થી વેકંટ નરસિંહ રાવ જેઓ પી.વી. નરસિંહ રાવ તરીકે વધુ જાણીતા હતા.
પી.વી. નરસિમ્હા રાવનો જન્મ ૨૮ જૂન ૧૯૨૧ના રોજ હાલના તેલંગાણા (તે સમયે હૈદરાબાદ રાજ્યનો ભાગ) ના વારંગલ જિલ્લાના નરસામપેટ મંડલના લકનેપલ્લી ગામમાં એક તેલુગુ નિયોગી બ્રાહ્મણ પરિવારમાં થયો હતો. તેમના પિતા સીતારામ રાવ અને માતા રૂકમા બાઈ કૃષિ પરિવારમાંથી આવતા હતા. બાદમાં તેને પમુલાપર્થી રંગા રાવ અને રુક્મિનામ્મા દ્વારા દત્તક લેવામાં આવ્યો હતો અને તે ત્રણ વર્ષનો હતો ત્યારે તેલંગાણાના હાલના હનમકોંડા જિલ્લાના ભીમદેવરપલ્લે મંડલના ગામ વાંગારામાં લાવવામાં આવ્યો હતો.
ભારતના ૯મા વડાપ્રધાન હતા. ‘લાઈસન્સ રાજ’નો અંત અને ભારતીય અર્થવ્યવસ્થામાં ઉદારીકરણની શરૂઆત તેમના વડાપ્રધાનપદ દરમિયાન થઈ હતી. તેઓ આંધ્ર પ્રદેશના મુખ્યમંત્રી પણ રહી ચુક્યા હતા
તેમના વડાપ્રધાન બનવામાં ભાગ્યનો મોટો સાથ છે. ૨૧ મે ૧૯૯૧ના રોજ રાજીવ ગાંધીની હત્યા કરવામાં આવી હતી. આવી સ્થિતિમાં સહાનુભૂતિની લહેરથી કોંગ્રેસને ફાયદો થયો. ૧૯૯૧ની સામાન્ય ચૂંટણી બે તબક્કામાં યોજાઈ હતી. રાજીવ ગાંધીની હત્યા પહેલા પ્રથમ તબક્કાની ચૂંટણીઓ અને તેમની હત્યા બાદ બીજા તબક્કાની ચૂંટણીઓ યોજાઈ હતી. બીજા તબક્કાની ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસનું પ્રદર્શન પ્રથમ તબક્કાની સરખામણીએ સારું રહ્યું હતું. તેનું મુખ્ય કારણ રાજીવ ગાંધીની હત્યાથી પેદા થયેલી સહાનુભૂતિની લહેર હતી. કોંગ્રેસને આ ચૂંટણીમાં સ્પષ્ટ બહુમતી ન મળી પરંતુ ૨૩૨ બેઠકો સાથે તે સૌથી મોટા પક્ષ તરીકે ઉભરી આવ્યો. ત્યારબાદ નરસિંહ રાવને કોંગ્રેસ સંસદીય દળનું નેતૃત્વ સોંપવામાં આવ્યું. આવી સ્થિતિમાં તેમણે સરકાર બનાવવાનો દાવો રજૂ કર્યો હતો. સરકાર લઘુમતીમાં હતી પરંતુ કોંગ્રેસે તેની બહુમતી સાબિત કરવા માટે પૂરતા સાંસદો ભેગા કર્યા અને કોંગ્રેસ સરકારે સફળતાપૂર્વક તેની પાંચ વર્ષની મુદત પૂરી કરી. પીવી નરસિંહ રાવે ખૂબ જ મુશ્કેલ સમયમાં દેશની કમાન સંભાળી હતી. તે સમયે ભારતનો વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર ભયજનક સ્તરે ઘટી ગયો હતો અને દેશનું સોનું પણ ગીરવે મૂકવું પડ્યું હતું. તેમણે રિઝર્વ બેંકના અનુભવી ગવર્નર મનમોહન સિંહને નાણામંત્રી બનાવીને દેશને આર્થિક વમળમાંથી બહાર કાઢ્યો હતો.તેમનુ નિધન તા.૨૩ ડિસેમ્બર ૨૦૦૪ના રોજ નવી દિલ્હી ખાતે ૮૩ વરસની વયે થયું હત
પૂણ્યતિથિ:-
૧૯૯૯ – પદ્મપાણી આચાર્ય, ભારતીય ભૂમિસેનાના મહાવીર ચક્ર વિજેતા અધિકારી
મેજર પદ્મપાણી આચાર્ય, એમવીસી એ ભારતીય ભૂમિસેનાના એક અધિકારી હતા. તેમને કારગિલ યુદ્ધ દરમિયાન, ૨૮ જૂન ૧૯૯૯ના દિવસે, હાથ ધરેલ કાર્યવાહી માટે ભારતનું યુદ્ધ કાળનું દ્વિતીય કક્ષાનું સર્વોચ્ચ સન્માન મહાવીર ચક્ર (પુરસ્કાર) મરણોપરાંત એનાયત કરાયું હતું
મેજર આચાર્ય ઑડિશાના વતની હતા પણ તેઓ હૈદરાબાદ, તેલંગાણાના રહેવાસી હતા. તેમના લગ્ન ચારુલતા જોડે થયા હતા. તેમના પિતા જગન્નાથ આચાર્ય ભારતીય વાયુસેનાના નિવૃત્ત વિંગ કમાન્ડર હતા. તેમણે ૧૯૬૫ અને ૧૯૭૧ના યુદ્ધોમાં ભાગ લીધો હતો. તેઓ ત્યારબાદ ડીઆરડીએલ, હૈદરાબાદ ખાતે કાર્યરત થયા હતા. મેજર આચાર્યની શહીદીના કેટલાક મહિના બાદ તેમના ઘરે પુત્રીનો જન્મ થયો હતો. તેને અપરાજિતા નામ અપાયું હતું.
૨૮ જૂન ૧૯૯૯ના દિવસે ૨જી રાજપૂતાના રાઇફલ્સ પલટણે તોલોલિંગ પર કબ્જો કરવા હુમલો કર્યો. તે કાર્યવાહીમાં મેજર આચાર્ય કંપનીનું નેતૃત્વ સંભાળી રહ્યા હતા અને તેમને દુશ્મનની કેટલીક ચોકીઓ કબ્જે કરવાનું કાર્ય સોંપાયું હતું. આ કાર્ય ખૂબ જ મુશ્કેલ હતું કેમ કે ચોકીઓ સુરંગક્ષેત્ર વડે ઘેરાયેલ હતી અને મશીનગન તેમજ તોપખાનું પણ ગોઠવાયેલું હતું. મેજર આચાર્યની સફળતા પર બ્રિગેડ સ્તરની કાર્યવાહીની સફળતાનો આધાર હતો. હુમલાની શરૂઆતમાં જ કંપની નિષ્ફળ જાય તેમ લાગ્યું કેમ કે દુશ્મનના તોપખાનાએ મોખરે રહેલ પ્લાટુનમાં મોટાપ્રમાણમાં જાનહાનિ સર્જી હતી. પોતાની સલામતીનો ખ્યાલ રાખ્યા વિના મેજર પદ્મપાણી આચાર્ય આરક્ષિત પ્લાટુનનું નેતૃત્વ સંભાળી અને ગોળાઓના વરસાદ વચ્ચે આગળ વધ્યા. આમ થવાથી સૈનિકોના જોશમાં વધારો થયો અને તેઓએ દુશ્મનોને મારી હટાવ્યા. જોકે આમ કરતાં તા. ૨૮ જુન ૧૯૯૯ના રોજ મેજર આચાર્ય શહીદ થયા.
ચલચિત્ર એલઓસી કારગિલમાં તોલોલિંગની લડાઇને પ્રમુખપણે દર્શાવવામાં આવી છે અને અભિનેતા નાગાર્જુન દ્વારા મેજર આચાર્યનું પાત્ર ભજવવામાં આવ્યું છે.
અહેવાલ – પોપટભાઇ પટેલ, ઘેલડા