આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલાક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલો છે.
આજના દિવસના મહત્ત્વના બનાવો
૧૯૩૦ – પ્રથમ રંગીન શ્રાવ્ય કાર્ટૂન ફિડલસ્ટીક્સ ઉબ ઇવેર્ક્સ દ્વારા રજૂ કરવામાં આવ્યું.
ફિડલસ્ટિક્સ એ ૧૯૩૦ નું સેલિબ્રિટી પિક્ચર્સનું થિયેટ્રિકલ કાર્ટૂન છે જેનું દિગ્દર્શન અને એનિમેટેડ Ub Iwerks દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે, તે વોલ્ટ ડિઝનીના સ્ટુડિયોમાંથી વિદાય થયા પછીના તેમના પ્રથમ કાર્ટૂનમાં છે. ટૂંકા લક્ષણો Iwerks પાત્ર ફ્લિપ ધ ફ્રોગ. રંગમાં ફોટોગ્રાફ કરવા માટે તે પ્રથમ સંપૂર્ણ સાઉન્ડ કાર્ટૂન છે. કૉપિરાઇટના માલિક ફિલ્મની ૨૮ વર્ષની મુદત પછી કૉપિરાઇટ રિન્યૂ કરવામાં નિષ્ફળ ગયા પછી ફિલ્મ પબ્લિક ડોમેનમાં ગઈ.
૧૯૪૬ – અખિલ હૈદરાબાદ વાણિજ્ય સંઘ કોંગ્રેસની સ્થાપના સિકંદરાબાદમાં કરવામાં આવી.
ઓલ હૈદરાબાદ ટ્રેડ યુનિયન કોંગ્રેસ (AHTUC) એ હૈદરાબાદ રાજ્યમાં ટ્રેડ યુનિયન કેન્દ્ર હતું. ઓલ ઈન્ડિયા ટ્રેડ યુનિયન કોંગ્રેસ સાથે જોડાયેલી, તેણે લગભગ ૭૨,૦૦૦ ની સદસ્યતાનો દાવો કર્યો. ટ્રેડ યુનિયન સેન્ટર, જે ભારતીય કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી સાથે જોડાયેલું હતું, તે સંગઠનોમાંનું એક હતું જેણે નિઝામ શાસન સામે તેલંગાણા બળવામાં ભાગ લીધો હતો.
એએચટીયુસીની સ્થાપના ૩૦નવેમ્બર ૧૯૪૫ ના રોજ ઔરંગાબાદમાં યોજાયેલી મરાઠવાડા લેબર કોન્ફરન્સ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. આ કોન્ફરન્સનું આયોજન યુનિયનો દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું જે કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીના નેતૃત્વ હેઠળ હતા. કોન્ફરન્સે હૈદરાબાદ રાજ્યમાં નવા ટ્રેડ યુનિયન કેન્દ્રની રચના માટે કામચલાઉ સમિતિની પસંદગી કરી.
૧૬-૧૮ ઓગસ્ટ ૧૯૪૬ના રોજ સિકંદરાબાદમાં એએચટીયુસીની સ્થાપના બેઠક યોજાઈ હતી. નવા સંઘ કેન્દ્રનું ઉદ્ઘાટન પીઢ ટ્રેડ યુનિયન નેતા એન.એમ. જોશી દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું, જેઓ એઆઈટીયુસીના જનરલ સેક્રેટરી હતા. એએચટીયુસીના સ્થાપક પ્રમુખ મખદૂમ મોહિઉદ્દીન, જેમની સામે ધરપકડનું વોરંટ હતું અને તેઓ ભૂગર્ભમાં રહેતા હતા, મીટિંગ પછી તરત જ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. બાદમાં તેને મુક્ત કરવામાં આવ્યો હતો.
૧૯૬૨ – ફ્રેન્ચ આધિપત્ય ધરાવતા ભારતીય પ્રદેશોને ભારતને સોંપવામાં આવ્યા, હસ્તાંતરણને સત્તાવાર બનાવવા માટે સંધિની બહાલીનું આદાનપ્રદાન કરવામાં આવ્યું.
ફ્રેન્ચ ઈન્ડિયા, ઔપચારિક રીતે (Établissements français dans l’Inde,) એક ફ્રેન્ચ વસાહત હતી જેમાં ભારતીય ઉપખંડમાં પાંચ ભૌગોલિક રીતે વિભાજિત એન્ક્લેવનો સમાવેશ થાય છે જે શરૂઆતમાં ફ્રેન્ચ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીની ફેક્ટરીઓ હતી. તેઓને ૧૯૫૦ અને ૧૯૫૪ માં ભારતીય પ્રજાસત્તાકમાં વાસ્તવિક રીતે સમાવિષ્ટ કરવામાં આવ્યા હતા. એન્ક્લેવમાં પોંડિચેરી, કારીકલ, કોરોમંડલ કિનારે યાનાઓન, માલાબાર કિનારે માહે અને બંગાળમાં ચંદ્રનાગોર હતા. ફ્રેન્ચ પાસે અન્ય નગરોની અંદર પણ ઘણા લોગ હતા, પરંતુ ૧૮૧૬ પછી, અંગ્રેજોએ આ પરના તમામ ફ્રેન્ચ દાવાઓને નકારી કાઢ્યા, જે ફરીથી કબજે કરવામાં આવ્યા ન હતા. ૧૭૫૦ માં તેની ટોચ પર, ફ્રેન્ચ ભારતનો વિસ્તાર ૧.૫ મિલિયન કિમી૨ હતો અને ફ્રેન્ચ શાસન હેઠળ કુલ ૧૦૦ મિલિયન લોકોની વસ્તી હતી.
૧૫ ઓગસ્ટ ૧૯૪૭ ના રોજ ભારતની સ્વતંત્રતાએ ભૂતપૂર્વ બ્રિટિશ ભારત સાથે ફ્રાન્સની ભારતીય સંપત્તિના જોડાણને પ્રોત્સાહન આપ્યું. ઓક્ટોબર ૧૯૪૭ માં માછલીપટનમ, કોઝિકોડ અને સુરતમાં આવેલી લોજ ભારતને સોંપવામાં આવી હતી. ૧૯૪૮માં ફ્રાન્સ અને ભારત વચ્ચેના કરારમાં ફ્રાંસની બાકી રહેલી ભારતીય સંપત્તિમાં તેમનું રાજકીય ભાવિ પસંદ કરવા માટે ચૂંટણી કરાવવા સંમતિ આપવામાં આવી હતી. ચંદ્રનાગોરનું શાસન ૨ જી મે ૧૯૫૦ના રોજ ભારતને સોંપવામાં આવ્યું હતું, ત્યારબાદ ૨ જી ઓક્ટોબર ૧૯૫૪ના રોજ તેને પશ્ચિમ બંગાળ રાજ્ય સાથે વિલીન કરવામાં આવ્યું હતું. ૧ લી નવેમ્બર ૧૯૫૪ના રોજ, પોંડિચેરી, યાનમ, માહે અને કારીકલના ચાર એન્ક્લેવને હકીકતમાં ભારતીય સંઘમાં સ્થાનાંતરિત કરવામાં આવ્યા હતા. અને પુડુચેરીનો કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ બન્યો. ભારત સાથે ફ્રેન્ચ ભારતનું ડી જ્યુર યુનિયન ૧૯૬૨ સુધી થયું ન હતું જ્યારે પેરિસમાં ફ્રેન્ચ સંસદે ભારત સાથેની સંધિને બહાલી આપી હતી.
૧૯૭૭ – “રોક એન્ડ રોલ” સંગીતનો સમ્રાટ ગણાતો એલ્વિસ પ્રિસ્લિ (Elvis Presley), ૪૨ વર્ષની ઉમરે તેના ‘ગ્રેસલેન્ડ’ ખાતેનાં નિવાસસ્થાને વધુ પડતી દવાઓનાં સેવનને કારણે અવસાન પામ્યો.
એલ્વિસ એરોન પ્રીસોફ્ટન જે ફક્ત એલ્વિસ તરીકે ઓળખાય છે, તે એક અમેરિકન ગાયક અને અભિનેતા હતા. “રોક એન્ડ રોલના રાજા” તરીકે ઓળખાતા, તેમને 20મી સદીના સૌથી નોંધપાત્ર સાંસ્કૃતિક વ્યક્તિઓમાંના એક તરીકે ગણવામાં આવે છે. જાતિના સંબંધોમાં પરિવર્તનશીલ યુગ દરમિયાન રંગ રેખાઓ પરના પ્રભાવોના એકવચન બળવાન મિશ્રણ સાથે મળીને ગીતો અને લૈંગિક ઉશ્કેરણીજનક પ્રદર્શન શૈલીના તેમના ઉત્સાહિત અર્થઘટન, તેમને મોટી સફળતા અને પ્રારંભિક વિવાદ બંને તરફ દોરી ગયા.
વિશ્વભરમાં 500 મિલિયનથી વધુ રેકોર્ડ્સ વેચ્યા પછી, પ્રેસ્લીને ગિનિસ વર્લ્ડ રેકોર્ડ્સ દ્વારા અત્યાર સુધીના સૌથી વધુ વેચાતા સોલો સંગીત કલાકાર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તે પોપ, કન્ટ્રી, રિધમ એન્ડ બ્લૂઝ, એડલ્ટ કન્ટેમ્પરરી અને ગોસ્પેલ સહિતની ઘણી શૈલીઓમાં વ્યવસાયિક રીતે સફળ રહ્યો હતો. પ્રેસ્લીએ ત્રણ ગ્રેમી એવોર્ડ જીત્યા, 36 વર્ષની ઉંમરે ગ્રેમી લાઈફટાઈમ અચીવમેન્ટ એવોર્ડ મેળવ્યો અને બહુવિધ મ્યુઝિક હોલ ઓફ ફેમમાં સામેલ કરવામાં આવ્યો. તેની પાસે ઘણા રેકોર્ડ છે, જેમાં સૌથી વધુ RIAA પ્રમાણિત ગોલ્ડ અને પ્લેટિનમ આલ્બમ્સ, બિલબોર્ડ 200 પર ચાર્ટ કરાયેલા સૌથી વધુ આલ્બમ્સ, યુકે આલ્બમ્સ ચાર્ટ પર સૌથી વધુ નંબર-વન આલ્બમ્સ અને કોઈપણ એક્ટ દ્વારા સૌથી વધુ નંબર-વન સિંગલ્સનો સમાવેશ થાય છે. યુકે સિંગલ્સ ચાર્ટ પર. ૨૦૧૮માં, પ્રેસ્લીને મરણોત્તર પ્રેસિડેન્શિયલ મેડલ ઑફ ફ્રીડમ એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.
૧૯૯૧ – ઇન્ડિયન એરલાઇન્સ ફ્લાઇટ ૨૫૭, બોઇંગ ૭૩૭-૨૦૦, ઇમ્ફાલ એરપોર્ટ પર ઉડાન દરમિયાન ક્રેશ થયું, વિમાનમાં સવાર તમામ ૬૯ લોકો મૃત્યુ પામ્યા.
ઇન્ડિયન એરલાઇન્સની ફ્લાઇટ ૨૫૭ એ કલકત્તા-ઇમ્ફાલ-દીમાપુર રૂટ પર કાર્યરત ભારતીય એરલાઇન્સની સ્થાનિક પેસેન્જર ફ્લાઇટ હતી. ૧૬ ઓગસ્ટ ૧૯૯૧ના રોજ, બોઇંગ 737-2A8 રજીસ્ટર થયેલ VT-EFL તેના વંશ દરમિયાન થંગજિંગ હિલના ડુંગરાળ પ્રદેશમાં અથડાયું હતું, જેમાં તમામ ૬૩ મુસાફરો અને ૬ ક્રૂ સભ્યો માર્યા ગયા હતા.અવતરણ:-
૧૭૭૭ – દયારામ, ગરબી શૈલીમાં ગીતો રચનાર મધ્યકાલીન ગુજરાતી કવિ
દયારામ (૧૭૭૭–૧૮૫૩) ગરબી શૈલીમાં ગીતો રચનાર પ્રથમ મધ્યકાલીન ગુજરાતી કવિ હતા. તેમણે રચેલાં પુષ્ટિમાર્ગે અનુસરતા કૃષ્ણભક્તિના પદો ખૂબ જ પ્રખ્યાત છે. દયારામ, નરસિંહ મહેતા અને મીરાંબાઈની સાથે ગુજરાતી સાહિત્યમાં ભક્તિ આંદોલનના અગ્રણી યોગદાનકર્તા ગણાય છે.
દયારામનો જન્મ ૧૬ ઓગસ્ટ ૧૭૭૭ના રોજ નર્મદા નદીને કિનારે આવેલા ચાણોદમાં થયો હતો. તેઓ નાગર બ્રાહ્મણ પ્રભુરામ પંડ્યાના બીજા પુત્ર હતા. તેમની મોટી બહેન ડાહીગૌરી અને નાનો ભાઇ મણીશંકર ૯ અને ૨ વર્ષની વયે જ અવસાન પામ્યા હતા.
તેમના પિતા કારકૂન હતા. દયારામે બહુ અલ્પ માત્રામાં શિક્ષણ લીધું હતું અને તેમને વૈષ્ણવ મંદિરમાં ભજન ગાવામાં રસ હતો. તેમના લગ્ન બાળપણમાં થયા હતા પરંતુ તેમની પત્નિ લગ્નના બે વર્ષ પછી મૃત્યુ પામી અને તેમના બીજા લગ્ન તેમના પિતાનું અવસાન થવાથી ટક્યા નહી. બે વર્ષ પછી તેમની માતાનું પણ અવસાન થયું. તેઓ ચાણોદ અને ડભોઇમાં તેમના સગા-સબંધીઓનાં ઘરે રહેતા હતા. દયારામે ભારતભરમાં વૈષ્ણવ સંપ્રદાયનાં મહત્વનાં સ્થળોની મુલાકાત લીધી હતી. ઇચ્છારામ ભટ્ટના સંપર્કમાં આવ્યા પછી તેઓ ધાર્મિક વૃત્તિ તરફ વળ્યા હતા.
વિક્રમ સંવત ૧૮૫૮માં તેઓ વલ્લભ મહારાજ થકી પુષ્ટિમાર્ગી વૈષ્ણવ સંપ્રદાયમાં જોડાયા અને વિક્રમ સંવત ૧૮૬૧માં સંપૂર્ણ રીતે પરોવાઇ ગયા હતા.
દયારામનું મોટા ભાગનું સર્જન ગરબી સ્વરૂપે છે. તેમની કુલ રચનાઓ વિશે વિદ્વાનોમાં મતભેદ છે. તેમની કુલ રચનાઓની સંખ્યા ૮૭ જેટલી કહેવાય છે.
૧૯૬૮ – અરવિંદ કેજરીવાલ, ભારતીય સનદી અધિકારી અને રાજકારણી, દિલ્હીના ૭મા મુખ્યમંત્રી
અરવિંદ કેજરીવાલ (જન્મ ૧૬ ઓગસ્ટ ૧૯૬૮) એક ભારતીય રાજકારણી, ભૂતપૂર્વ અમલદાર અને કાર્યકર છે જે ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૫ થી દિલ્હીના વર્તમાન અને ૭ મા મુખ્ય પ્રધાન છે. તેઓ ડિસેમ્બર ૨૦૧૩ થી ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૪ સુધી દિલ્હીના મુખ્ય પ્રધાન પણ હતા, ૪૯ દિવસ પછી પદ છોડ્યું સત્તા ધારણ કરવાની. હાલમાં, તે આમ આદમી પાર્ટીના રાષ્ટ્રીય કન્વીનર છે, જેણે ૨૦૧૫ ની દિલ્હી વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં ૭૦ માંથી ૬૭ બેઠકો મેળવીને ઐતિહાસિક બહુમતી સાથે જીત મેળવી હતી.૨૦૦૬ માં, કેજરીવાલને સરકારી ભ્રષ્ટાચાર સામેની ઝુંબેશમાં માહિતીના અધિકારના કાયદાનો ઉપયોગ કરીને પાયાના સ્તરની ચળવળ પરિવર્તનમાં તેમની સંડોવણી બદલ ઇમર્જન્ટ લીડરશિપ માટે રેમન મેગ્સેસે એવોર્ડ એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. તે જ વર્ષે, સરકારી સેવામાંથી રાજીનામું આપ્યા પછી, તેમણે તેમના મેગ્સેસે પુરસ્કારની રકમ એક બિન-સરકારી સંસ્થા (એનજીઓ) પબ્લિક કોઝ રિસર્ચ ફાઉન્ડેશનને શોધવા માટે કોર્પસ ફંડ તરીકે દાનમાં આપી.
પૂણ્યતિથી:-
૧૮૮૬ – રામકૃષ્ણ પરમહંસ….
સ્વામી વિવેકાનંદ તરીકે સમગ્ર વિશ્વમાં ખ્યાતિ પામનારા નરેન્દ્રનાં ગુરુ દક્ષિણેશ્વરનાં ઠાકુર શ્રી રામકૃષ્ણ પરમહંસ ભારત દેશના મહાન સંત અને વિચારક હતા. એમણે બધા ધર્મોની એકતા પર વિશેષ જોર આપ્યું હતું. એમને બાળપણથી જ વિશ્વાસ હતો કે ઇશ્વરનો સાક્ષાત્કાર(દર્શન) થઇ શકે છે. આમ, ઇશ્વરની પ્રાપ્તિ માટે એમણે કઠોર સાધના અને ભક્તિમાં જીવન વિતાવ્યું. રામકૃષ્ણ પરમહંસ માનવતાના પુજારી હતા. સાધનાના ફલસ્વરુપે તેઓ એ નિષ્કર્ષ પર પહોંચ્યા કે સંસારના બધા જ ધર્મો સાચા છે અને એમાં કોઇ ભિન્નતા નથી. ધર્મ એ ઇશ્વર સુધી પહોંચવાના અલગ અલગ રસ્તાઓ છે.
સાત વર્ષની નાની વયમાં જ ગદાધરના શિરેથી પિતાનું છત્ર હટી ગયું હતું. આવી વિપરીત પરિસ્થિતિમાં આખા પરિવારનું ભરણપોષણ કપરું થતું ચાલ્યું. આર્થિક કઠિનાઇઓ પણ આવી, છતાં બાળક ગદાધરનું સાહસ ઓછું ન થયું. એમના મોટાભાઈ રામકુમાર ચટ્ટોપાધ્યાય કલકત્તા (કોલકાતા)માં એક પાઠશાળાના સંચાલક હતા. તેઓ ગદાધરને પોતાની સાથે કોલકાતા લઇ ગયા. રામકૃષ્ણનું આંતરમન અત્યંત નિર્મળ, છલના વગરનું અને વિનયશીલ હતું. સંકીર્ણતાઓથી તેઓ જોજનો દૂર હતા. પોતાનાં કાર્યોમાં જ રચ્યાપચ્યા રહેતા હતા.
સતત પ્રયત્નો કરવા છતાં પણ રામકૃષ્ણનું મન અભ્યાસમાં લાગી શક્યું નહીં. કોલકાતા નજીક દક્ષિણેશ્વર સ્થિત કાલીમાતાના મંદિરના અગ્રણી રામકુમારે એમને પુરોહિત તરીકેની જવાબદારી સોંપી, પણ એ કાર્યમાં પણ એમનો જીવ લાગ્યો નહીં. સમય આગળ જતાં એમના મોટાભાઈ પણ દુનિયા છોડી ચાલ્યા ગયા. અંતરમાંથી ઇચ્છા ન હોવા છતાં રામકૃષ્ણજી મંદિરની પૂજા તેમ જ અર્ચના કરવા લાગ્યા હતા. આમ રામકૃષ્ણજી કાલીમાતાના આરાધક બની ગયા. વીસ વરસની ઉંમરે અવિરત સાધના કરતાં કરતાં માતાની કૃપાથી એમને પરમ દિવ્ય જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું. એમના પ્રિય શિષ્ય વિવેકાનંદજીએ એક વાર એમને પૂછ્યું – મહાશય! શું આપે ઇશ્વરને જોયા છે? મહાન સાધક રામકૃષ્ણે જવાબ આપ્યો – હા, જોયા છે, જે રીતે તમને જોઇ રહ્યો છું, ઠીક એ જ રીતે નહીં પણ એનાથી ક્યાંય વધુ સ્પષ્ટતાથી. તેઓ સ્વયંની અનુભૂતિથી ઇશ્વરના અસ્તિત્વનો વિશ્વાસ કરાવતા હતા. આધ્યાત્મિક સત્ય, જ્ઞાનના પ્રખર તેજ વડે રામકૃષ્ણ પરમહંસજી ભક્તિ જ્ઞાનના પથ-પ્રદર્શક બન્યા હતા. કાલી માતાની ભક્તિમાં તરબોળ થઈ તેઓ ભક્તોને માનવતાનો પાઠ ભણાવતા હતા.
રામકૃષ્ણ પરમહંસજી એમનું ભૌતિક શરીર ઓગસ્ટ ૧૬, ૧૮૮૬ના દિને છોડીને ૫૦ વર્ષનું આયુષ્ય ભોગવી પંચમહાભૂતમાં વિલીન થઇ ગયા.
રામકૃષ્ણ પરમહંસનો જન્મ ફેબ્રુઆરી ૧૮, ૧૮૩૬ના દિને બંગાળ પ્રાંત સ્થિત કામારપુકુર ગામમાં થયો હતો. એમનું બાળપણનું નામ ગદાધર હતું. એમની બાળસહજ સરળતા અને મંત્રમુગ્ધ કરી દેતા સ્મિત જોઇ કોઇપણ વ્યક્તિ સંમોહિત થઇ જતી હતી.
