આજે 25 ઓક્ટોબરે વિશ્વના કેટલાક ભાગોમાં આંશિક સૂર્યગ્રહણ (solar eclipse) થવાનું છે. તે યુરોપ, મધ્ય પૂર્વ, આફ્રિકાના ઉત્તર-પૂર્વીય ભાગો, પશ્ચિમ એશિયા, ઉત્તર એટલાન્ટિક મહાસાગર અને ઉત્તર હિંદ મહાસાગરને આવરી લેતા વિસ્તારમાં જોઇ શકાશે. પૂર્વોત્તરના કેટલાક રાજ્યો સિવાય ભારતના મોટાભાગના ભાગોમાં તમે સૂર્યગ્રહણ જોઈ શકશો. સામાન્ય રીતે સૂર્યગ્રહણમાં મંદિરો બંધ રહે છે અને ગ્રહણ દરમિયાન પૂજા કરવામાં આવતી નથી. જો કે દેશમાં એક માત્ર મંદિર એવું છે કે જે ગ્રહણના દિવસે ખુલ્લું રહે છે. ઉજ્જૈન સ્થિત મહાકાલ મંદિર સૂર્યગ્રહણના દિવસે ખુલ્લું રહેશે. ગુજરાતમાં શામળાજી મંદિર પણ ગ્રહણમાં ખુલ્લુ રહેશે અને ભક્તો મંદિરમાં જાપ કરી શકશે.
ભારતમાં આજે આંશિક સૂર્યગ્રહણ
ભારતમાં જોવા મળનારા આંશિક સૂર્યગ્રહણના ત્રણ તબક્કા છે – શરૂઆત, શિખર અને અંત. ગ્રહણ આઇસલેન્ડમાં લગભગ 02:29 વાગ્યે શરૂ થશે અને અરબી સમુદ્ર પર લગભગ 06:32 વાગ્યે (IST) સમાપ્ત થશે. તે રશિયામાં 04:30 PM (IST) પર સૌથી વધુ દેખાશે. ભારતમાં સૂર્યગ્રહણ 04:29 PM થી દેખાશે અને 05:42 PM પર સૂર્યાસ્ત સાથે સમાપ્ત થશે. ગ્રહણનો મહત્તમ સમય સાંજે 05.30 કલાકે જોવા મળશે.
મહાકાલ મંદિર ખુલ્લું રહેશે
ગ્રહણના દિવસે દેશભરના તમામ મંદિરોના દરવાજા બંધ રાખવા આવે છે. જો કે કાલોના કાલ મહાકાલનું મંદિર આજે ખુલ્લું રહેશે. મહાકાલના મંદિરમાં ગ્રહણની કોઈ અસર નથી. મહાકાલ કાલોના કાલ છે જેથી કોઇ પણ ગ્રહણમાં મંદિરમાં કોઇ પણ પ્રકારની રોક ટોક થતી નથી અને મંદિરમાં દર્શન પણ બંધ કરવામાં આવતા નથી. આજે પણ ગ્રહણ દરમિયાન મંદિરના દરવાજા બંધ નહીં રહે.
પૂજાના સમયમાં ફરક રહેશે
મળતી માહિતી મુજબ, આજે થઈ રહેલા સૂર્યગ્રહણને કારણે મહાકાલેશ્વર મંદિર બંધ રાખવામાં આવશે નહીં. જો કે પૂજાના સમયમાં થોડો ફરક ચોક્કસ જોવા મળશે. આ ઉપરાંત આરતીના સમયમાં પણ ફેરફાર કરવામાં આવશે. મહાકાલેશ્વર મંદિરમાં ગ્રહણ દરમિયાન સામાન્ય ભક્તોના દર્શન પણ બંધ નથી. જો કે આ દરમિયાન ભક્તો ગર્ભગૃહમાં પ્રવેશ કરી શકશે નહીં, જ્યારે પૂજારી અને પૂજારીઓ પણ મંદિરના ગર્ભગૃહમાં પ્રવેશ કરી શકશે. એકંદરે, મંદિરમાં કેટલાક ફેરફારો સિવાય કોઈ ફેરફાર નથી.
શિવલિંગને સ્પર્શ કરવા પર પ્રતિબંધ રહેશે
સૂર્યગ્રહણ પછી મંદિર પરિસરને ધોવાની પરંપરા છે, આ ઉપરાંત સાફ સફાઇ પણ થશે. આજે સાંજે 4:40 થી 6:30 વાગ્યા સુધી સૂર્યગ્રહણ થશે. મંદિરના પૂજારીઓના જણાવ્યા અનુંસાર સૂર્યગ્રહણ દરમિયાન મહાકાલેશ્વર મંદિર ક્યારેય બંધ રહેતું નથી. જો કે પૂજા ચોક્કસપણે બંધ છે.
મંદિરમાં શિવલિંગને સ્પર્શ કરી શકાશે નહીં
મંગળવારે લગભગ 2 કલાકનું સૂર્યગ્રહણ થશે. આ દરમિયાન પૂજારી અને પૂજારીઓ મંદિરના ગર્ભગૃહમાં ભગવાન મહાકાલની પ્રાર્થના કરશે. આ દરમિયાન કોઈ પણ વ્યક્તિ શિવલિંગને સ્પર્શ કરી શકશે નહીં.
જલાભિષેકનો સમય પણ બદલાશે
મહાકાલેશ્વર મંદિરમાં અવિરત દર્શન પ્રક્રિયા ચાલુ રહેશે. ભગવાનનો જલાભિષેક દરરોજ સાંજે 5:00 વાગ્યા સુધી થાય છે, પરંતુ સૂર્યગ્રહણને કારણે જલાભિષેક સાંજે 4:00 વાગ્યા સુધી જ થઈ શકે છે. આ પછી સાંજે 5:00 વાગ્યે થનારી પૂજા સૂર્યગ્રહણ પછી સાંજે 7:00 વાગ્યે કરવામાં આવશે, જ્યારે સાંજે 6:30 વાગ્યે થનારી ભોગ આરતીનો સમય પણ બદલાશે, આ આરતી રાત્રે 8 વાગ્યાની આસપાસ કરવામાં આવશે.
મંદિરને ધોવામાં આવશે
સામાન્ય રીતે મહાકાલેશ્વર મંદિરમાં મંદિરની સફાઈ અને ધોવાનું કામ સવારે કરવામાં આવે છે, પરંતુ સૂર્યગ્રહણના કારણે મંદિરમાં સફાઈ અને ધોવાનો ક્રમ સાડા છ પછી પણ ચાલુ રહેશે.
