આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલ છે.
૧૬૬૭ – પ્રથમ માનવ રક્તાધાન (રક્ત ચડાવવાનું) (Blood transfusion), ‘ડૉ.જીન-બાપ્ટિસ્ટ ડેની’ની દેખરેખ હેઠળ કરાયું.
રક્ત પરિભ્રમણ પર વિલિયમ હાર્વેના પ્રયોગોથી શરૂ કરીને, ૧૭મી સદીમાં રક્ત તબદિલી પર રેકોર્ડ કરાયેલ સંશોધન શરૂ થયું, જેમાં પ્રાણીઓ વચ્ચે ટ્રાન્સફ્યુઝનના સફળ પ્રયોગો થયા. જો કે, દાક્તરો દ્વારા પ્રાણીઓના લોહીને મનુષ્યોમાં ચડાવવાના ક્રમિક પ્રયાસોએ પરિવર્તનશીલ, ઘણીવાર જીવલેણ પરિણામો આપ્યાં.
પોપ ઈનોસન્ટ VIII ને ક્યારેક તેમના ચિકિત્સક જિયાકોમો ડી સાન જેનેસિયો દ્વારા “વિશ્વનું પ્રથમ રક્ત તબદિલી” આપવામાં આવ્યું હોવાનું કહેવાય છે, જેમણે તેમને ત્રણ ૧૦ વર્ષના છોકરાઓનું લોહી (મોં દ્વારા) પીવડાવ્યું હતું. છોકરાઓ પાછળથી મૃત્યુ પામ્યા, જેમ કે પોપ પોતે. જો કે, આ વાર્તાના પુરાવા અવિશ્વસનીય છે અને તેને યહૂદી વિરોધી રક્ત બદનક્ષી માનવામાં આવે છે.
૧૮૪૪ – ‘ચાર્લસ ગુડયરે’ (Charles Goodyear) રબ્બર (Rubber)ને મજબૂત બનાવવાની પ્રક્રિયા, ‘વલ્કનાઇઝેશન’ (Vulcanization)ના પેટન્ટ અધિકારો પ્રાપ્ત કર્યા.
રબર – લેટેક્સ – મેસોઅમેરિકન સંસ્કૃતિઓમાં હજારો વર્ષોથી જાણીતું હતું, જેનો ઉપયોગ બોલ, સેન્ડલ સોલ્સ, રબર બેન્ડ અને વોટરપ્રૂફ કન્ટેનર બનાવવા માટે થાય છે. એઝટેક સામ્રાજ્યની અંદર ચોક્કસ એપ્લિકેશનો માટે રબર પર પ્રક્રિયા કરવામાં આવી હતી — રબર અને લેટેક્સ માલ પર પ્રક્રિયા કરવામાં આવી હતી અને તેનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું હતું, અને પછી ઉપયોગ અથવા વધુ વિતરણ માટે રાજધાનીમાં મોકલવામાં આવ્યું હતું.
૧૯મી સદીના પ્રારંભિક રબર ટ્યુબ ટાયર ગરમ રસ્તા પર ચીકણા થઈ જતા હતા. તેમાં કાટમાળ ફસાઈ જશે અને અંતે ટાયર ફાટી જશે.
ચાર્લ્સ ગુડયર, ૧૮૩૦ ના દાયકામાં, તે ટ્યુબ ટાયરને સુધારવા માટે કામ કરી રહ્યા હતા. તેણે રબરને ગરમ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો જેથી તેની સાથે અન્ય રસાયણો ભેળવી શકાય. આનાથી રબર સખત અને સુધારી શકાય તેવું લાગતું હતું, જોકે આ પોતે ગરમ થવાને કારણે હતું અને ઉપયોગમાં લેવાતા રસાયણોને કારણે નથી. આ ખ્યાલ ન હોવાથી, તે વારંવાર જ્યારે આંચકોમાં દોડી ગયો
જાહેર કરાયેલ સખ્તાઇના સૂત્રો સતત કામ કરતા નથી. ૧૮૩૯ માં એક દિવસ, જ્યારે સલ્ફર સાથે રબરને ભેળવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો હતો, ત્યારે ગુડયર આકસ્મિક રીતે ગરમ ફ્રાઈંગ પેનમાં મિશ્રણ ફેંકી ગયું. તેના આશ્ચર્ય માટે, વધુ ઓગળવાને બદલે અથવા બાષ્પીભવન થવાને બદલે, રબર મક્કમ રહ્યું અને, જેમ જેમ તેણે ગરમી વધારી, રબર સખત બન્યું. ગુડઇયર આ સખ્તાઇ માટે સુસંગત સિસ્ટમ તૈયાર કરી, અને ૧૮૪૪ સુધીમાં ઔદ્યોગિક ધોરણે રબરનું ઉત્પાદન કરી રહ્યું હતું.
ચાર્લ્સ ગુડયર જેમણે વલ્કેનાઈઝ્ડ રબર વિકસાવ્યું હતું, જેના માટે તેમણે ૧૫ જૂન, ૧૮૪૪ના રોજ યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ પેટન્ટ ઑફિસમાંથી પેટન્ટ નંબર 3633 મેળવ્યો હતો.
૧૮૯૬- જાપાનના દરિયાકાંઠે સેન્ટો ફેસ્ટિવલ દરમિયાન સુનામીના કારણે ૨૨ હજાર લોકોના મોત થયા હતા. જેમાં ૯ હજાર લોકો ઘાયલ થયા હતા અને ૯ હજાર ઘરો ધરાશાયી થયા હતા.
૧૮૯૬નો સાન્રિકુ ધરતીકંપ જાપાનના ઇતિહાસમાં સૌથી વિનાશક ધરતીકંપની ઘટનાઓમાંની એક હતી. ૮.૫ની તીવ્રતાનો ધરતીકંપ ૧૫ જૂન, ૧૮૯૬ના રોજ ૧૯.૩૨ વાગ્યે ઇવાટે પ્રીફેક્ચર, હોન્શુના દરિયાકાંઠે આશરે ૧૬૬ કિલોમીટર (૧૦૩ માઇલ) દૂર આવ્યો હતો. તે બે સુનામી મોજામાં પરિણમ્યું જેણે લગભગ ૯૦૦૦ ઘરોનો નાશ કર્યો અને ઓછામાં ઓછા ૨૨૦૦૦ લોકોના મોત થયા. તરંગો ૩૮.૨ મીટર (૧૨૫ ફૂટ) ની તત્કાલીન-વિક્રમી ઊંચાઈએ પહોંચ્યા હતા; ૨૦૧૧ના ટોહોકુ ભૂકંપના મોજાઓ તે ઊંચાઈ ૨ મીટરથી વધુ વટાવે ત્યાં સુધી આ રેકોર્ડ પર સૌથી વધુ રહેશે.
૧૯૦૮ – કલકત્તા શેરબજાર શરૂ થયું.
લાયન્સ રેન્જ, કોલકાતા, ભારત ખાતે સ્થિત કલકત્તા સ્ટોક એક્સચેન્જ (CSE), એ ભારત સરકારના નાણા મંત્રાલયની માલિકી હેઠળનું સ્ટોક એક્સચેન્જ છે. તે એશિયાનું બીજું સૌથી જૂનું સ્ટોક એક્સચેન્જ છે. તેની સ્થાપના ૧ ડિસેમ્બર ૧૮૬૩ના રોજ કલકત્તાના અગ્રણી સ્ટોક બ્રોકર્સમાંથી સોળ દ્વારા કરવામાં આવી હતી, જેણે ૧૧, સ્ટ્રાન્ડ રોડ ખાતે ભાડે આપેલી જગ્યામાં તેનું કામ શરૂ કર્યું હતું. તે ૧૯૦૮ માં તેના વર્તમાન સ્વરૂપમાં પુનઃરચના કરવામાં આવ્યું હતું, અને તે ભારતમાં બીજા નંબરનું સૌથી મોટું બોર્સ છે. સેબી દ્વારા કલકત્તા સ્ટોક એક્સચેન્જને બહાર નીકળવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે, પરંતુ આ મામલો કલકત્તા હાઈકોર્ટ સમક્ષ ન્યાયાધીશ છે; સેબીની એક્ઝિટ પોલિસી હેઠળ છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં તેર અન્ય પ્રાદેશિક સ્ટોક એક્સચેન્જો બંધ થયા છે, જેમાં બેંગલોર સ્ટોક એક્સચેન્જ, હૈદરાબાદ સ્ટોક એક્સચેન્જ અને મદ્રાસ સ્ટોક એક્સચેન્જનો સમાવેશ થાય છે. ૨૦૧૩ થી, CSE ટ્રેડિંગ પ્લેટફોર્મ પર કોઈ ટ્રેડિંગ થયું નથી.
૧૯૪૧ – ભારતીય ભૂમિસેનાની પાયદળ રેજિમેન્ટ આસામ રેજિમેન્ટની સ્થાપના કરવામાં આવી.
આસામ રેજિમેન્ટ ૧૫ જૂન ૧૯૪૧ના રોજ શિલોંગમાં લેફ્ટનન્ટ કર્નલ રોસ હોવમેન દ્વારા તેના પોતાના લડાઈ એકમના તત્કાલીન અવિભાજિત રાજ્ય આસામના દાવાને પહોંચી વળવા અને જાપાનના ભારત પરના આક્રમણના જોખમનો સામનો કરવા માટે રેજિમેન્ટની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. શિલોંગમાં એલિફન્ટ ફોલ્સનો વિસ્તાર પ્રથમ બટાલિયન ઉભો કરવા માટે પસંદ કરવામાં આવ્યો હતો અને તે ત્યાં જ, બ્રિટિશ પ્રશિક્ષકો હેઠળ, પ્રથમ સૈનિકોને તાલીમ આપવામાં આવી હતી. રેજિમેન્ટનો પ્રારંભિક મુસદ્દો અવિભાજિત આસામમાંથી બનાવવામાં આવ્યો હતો, અને તેમાં આસામના કઠોર અહોમનો સમાવેશ થતો હતો જેમણે સરાઈઘાટના યુદ્ધમાં મુઘલોને હરાવીને તેમની લડાયક શક્તિ સાબિત કરી હતી. સખત, અઘરા અને ખુશખુશાલ મિસિંગ્સ, બોરો, નાગા, કુકી, ખાસી, કાર્બી, ગારો, મેટીસ અને પછીથી, અરુણાચલ પ્રદેશ, ઈશાન ભારતની અન્ય જાતિઓ આદિ, નિશિ, મોનપાસ, ગોરખા અને સેડ અને અન્ય ત્રિપુટીઓનું નિવાસસ્થાન હતું. રેજિમેન્ટમાં અને આજે, રેજિમેન્ટ ભારતના તમામ આઠ પૂર્વોત્તર રાજ્યોના વિવિધ રિવાજો, સંસ્કૃતિઓ, ભાષાઓ, પરંપરાઓ અને નૈતિકતાના સૈનિકોથી બનેલી હોવાનો ગર્વ લઇ શકે છે.
૧૯૪૭ – અખિલ ભારતીય કોંગ્રેસે ભારત વિભાજનની માઉન્ટબેટનની યોજનાનો સ્વીકાર કર્યો.
૧૫ મી જૂન ૧૯૪૭ ના રોજ, અખિલ ભારતીય કોંગ્રેસે નવી દિલ્હીમાં ભારતના ભાગલા માટેની બ્રિટિશ યોજનાને સ્વીકારી. વિભાજન માટેની યોજના, જેને માઉન્ટબેટન પ્લાન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે ભારતના છેલ્લા વાઇસરોય લોર્ડ માઉન્ટબેટન દ્વારા જાહેર કરવામાં આવી હતી.
કોંગ્રેસે નીચેના કારણોસર માઉન્ટબેટન યોજનાનો સ્વીકાર કર્યો હોવાનું કહેવાય છે.
૧ મુસ્લિમ લીગે અગાઉ વચગાળાની સરકારની સરળ કામગીરીમાં અવરોધ ઊભો કર્યો હતો. તેથી, કોંગ્રેસ માટે તેને સરકારમાં સહયોગી તરીકે સ્વીકારવું મુશ્કેલ હતું.
૨. મજબૂત કેન્દ્રીય સત્તા ધરાવતું નાનું ભારત નબળા કેન્દ્રવાળા મોટા રાજ્ય કરતાં સારું હતું.
૩. મોટા પાયે સાંપ્રદાયિક રમખાણો અને જાન અને મિલકતના નુકસાને સ્પષ્ટપણે દર્શાવ્યું હતું કે જો વિભાજન કરવામાં આવશે તો વધુ રક્તપાત થશે.
૪. સત્તાના સ્થાનાંતરણમાં વધુ વિલંબ ભારતમાં ગૃહયુદ્ધ લાવી શકે છે કારણ કે અંગ્રેજો મૂળ રાજ્યોના શાસકોને સ્વતંત્રતા માટે ઉશ્કેરતા હતા.
૧૯૯૧ – ૧૯૯૧ પંજાબ હત્યાકાંડ, પંજાબના લુધિયાણા જિલ્લામાં શીખ ઉગ્રવાદીઓ દ્વારા રેલયાત્રીઓનો નરસંહાર.
૧૯૯૧પંજાબ કિલિંગ એ ટ્રેન મુસાફરોની હત્યા હતી જે ૧૫ જૂન ૧૯૯૧ના રોજ ભારતના પંજાબ રાજ્યના લુધિયાણા જિલ્લામાં થઈ હતી, જ્યાં ખાલિસ્તાની આતંકવાદીઓએ બે ટ્રેનોમાં મુસાફરી કરી રહેલા ઓછામાં ઓછા ૮૦ થી ૧૨૬ હિન્દુ મુસાફરોની હત્યા કરી હતી.
૨૦૦૭ – સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભાએ ૨ ઓક્ટોબરને અહિંસાના આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ તરીકે સ્થાપિત કરવાનો મત આપ્યો.
૨૦૨૨ – માઈક્રોસોફ્ટ તેના નવા બ્રાઉઝર, માઈક્રોસોફ્ટ એજની તરફેણમાં ૨૬ વર્ષ પછી તેના સર્વવ્યાપક ઈન્ટરનેટ એક્સપ્લોરરને નિવૃત્ત કર્યું…
ઈન્ટરનેટ એક્સ્પ્લોરર એ Microsoft દ્વારા વિકસિત ગ્રાફિકલ વેબ બ્રાઉઝર્સની એક નાપસંદ શ્રેણી છે જેનો ઉપયોગ ઑપરેટિંગ સિસ્ટમ્સની Windows લાઇનમાં થતો હતો. જ્યારે મોટાભાગની Windows આવૃત્તિઓ પર IE બંધ કરવામાં આવ્યું છે, ત્યારે તે Windows 10 LTSB/LTSC જેવી વિન્ડોઝની અમુક આવૃત્તિઓ પર સમર્થિત રહે છે. ૧૯૯૫ માં શરૂ કરીને, તે સૌપ્રથમ એડ-ઓન પેકેજ પ્લસના ભાગ રૂપે બહાર પાડવામાં આવ્યું હતું! તે વર્ષે Windows 95 માટે. પછીના સંસ્કરણો મફત ડાઉનલોડ્સ અથવા ઇન-સર્વિસ પેક તરીકે ઉપલબ્ધ હતા અને Windows 95 અને Windows ના પછીના સંસ્કરણોના મૂળ સાધન ઉત્પાદક (OEM) સેવા પ્રકાશનમાં સમાવિષ્ટ હતા. માઈક્રોસોફ્ટે ૧૯૯૦ ના દાયકાના અંતમાં ઈન્ટરનેટ એક્સ્પ્લોરર પર દર વર્ષે US$100 મિલિયનથી વધુ ખર્ચ કર્યા હતા, ૧૯૯૯ સુધીમાં ૧૦૦૦ થી વધુ લોકો આ પ્રોજેક્ટમાં સામેલ થયા હતા. બ્રાઉઝર માટે નવા ફીચર ડેવલપમેન્ટને ૨૦૧૬ માં બંધ કરવામાં આવ્યું હતું અને તરફેણમાં અનુગામી, માઈક્રોસોફ્ટ એજને ૧૫ જૂન, ૨૦૨૨ ના રોજ સમર્થન સમાપ્ત થયું હતું,
અવતરણ:-
૧૮૯૯ – રાજેન્દ્રસિંહજી જાડેજા, ભારતીય ભૂમિસેનાના પ્રથમ ગણપ્રમુખ અને દ્વિતીય પ્રમુખ નિર્દેશક (અ. ૧૯૬૪)
રાજકોટની રાજકુમાર કોલેજ અને સેન્ડહર્સ્ટની મિલિટરી કોલેજમાંથી શિક્ષણ લઈ તેઓ બ્રિટિશ ભારતીય સૈન્યમાં જોડાયા હતા. દ્વિતીય વિશ્વયુદ્ધ સમયે તેઓએ ભારતીય સૈન્યનો આફ્રિકાનો મોરચો સંભાળ્યો હતો. જનરલ રાજેન્દ્રસિંહજી 1945-46માં વોશિંગ્ટન, ડી.સી.માં મિલિટરી એટેચી ભારતના લશ્કરી દુત)તરીકે ફરજ બજાવનાર પ્રથમ ભારતીય બન્યા હતા.
ભારતીય સેનાના પ્રથમ ચીફ ઓફ આર્મી સ્ટાફ અને ફિલ્ડ માર્શલ કે. એમ. કરિઅપ્પા પછી ભારતીય સશસ્ત્ર દળોના કમાન્ડર-ઇન-ચીફ અને ભારતીય સેનાના વડા બનનારા તેઓ બીજા ભારતીય હતા.
રાજેન્દ્રસિંહજીનો જન્મ ૧૫ જૂન ૧૮૯૯ ના રોજ કાઠિયાવાડના સરોદર ખાતે થયો હતો, જે હાલમાં પશ્ચિમ ભારતના ગુજરાત રાજ્યમાં સ્થિત છે. તેઓ દેવીસિંહજી જાડેજાના ત્રીજા સંતાન હતા. તેમનો પરિવાર ભારતીય રજવાડા નવાનગર (હાલના જામનગરમાં) ના શાસક વંશમાંથી આવ્યો હતો અને દેવીસિંહજી ક્રિકેટના બે દિગ્ગજ કેએસ રણજીતસિંહજીના મોટા ભાઈ કે.એસ. દુલીપસિંહજીના કાકા હતા. ૧૯૨૮માં રાજેન્દ્રસિંહજીએ માયા કુંવરબા સાથે લગ્ન કર્યા. તેઓ ત્રણ બાળકોના માતા-પિતા બન્યા. તેમના પુત્ર મહારાજ સુખદેવસિંહજીએ મસુદા રાજપૂતાનાની રાજકુમારી વિજયલક્ષ્મી મસુદા સાથે લગ્ન કર્યા, તેમની નાની પુત્રીએ મધ્યપ્રદેશ (હાલના છત્તીસગઢમાં)ના તત્કાલીન રજવાડા ખૈરાગઢના રાજા સાહેબ એચએચ સાથે લગ્ન કર્યા, તેઓ લોકસભાના સાંસદ અને તેમના મતવિસ્તારમાં લોકપ્રિય નેતા છે.
તેમનુ નિધન ૧ લઈ જાન્યુઆરી ૧૯૬૪ના રોજ થયું હતું.
પૂણ્યતિથિ:-
૨૦૧૭ – પી.એન.ભગવતી, ભારતના અગ્રણી ન્યાયવિદ તથા દેશના સર્વોચ્ચ ન્યાયાલયના ૧૭મા મુખ્ય ન્યાયમૂર્તિ (જ. ૧૯૨૧)
તેમનું આખું નામ પ્રફુલ્લચંદ્ર નટવરલાલ ભગવતી હતું. તેમનો જન્મ તા.૨૧ ડિસેમ્બર ૧૯૨૧ના રોજ અમદાવાદમા થયો હતો. તેમના પિતા નટવરલાલ અગ્રણી ધારાશાસ્ત્રી તથા સર્વોચ્ચ ન્યાયાલયના ન્યાયમૂર્તિ હતા. તેમના માતાનું નામ સરસ્વતીબહેન હતું. ૧૯૩૭માં સોળ વર્ષની ઉંમરે મૅટ્રિકની પરીક્ષામાં સમગ્ર વિસ્તારમાં બીજા નંબરે ઉત્તીર્ણ થયા પછી તેમણે મુંબઈની એલ્ફિન્સ્ટન કૉલેજમાંથી ૧૯૪૧માં બી.એ.ની પરીક્ષા પાસ કરી અને એક વર્ષ માટે એ કૉલેજના ફેલો નિમાયા (૧૯૪૧–૪૨). ત્યારબાદ ગાંધીજીની હાકલને માન આપી ભારત છોડો આંદોલનમાં ઝંપલાવ્યું અને આઠ માસ સુધી ભૂગર્ભ પ્રવૃત્તિઓ કરી. ૧૯૪૩માં મુંબઈની સરકારી લૉ કૉલેજમાં દાખલ થયા, જ્યાંથી ૧૯૪૫માં એલ.એલ.બી.ની પદવી પ્રાપ્ત કરી. ત્યારબાદ ઍડ્વોકેટ (ઓ.એસ.)ની પરીક્ષા પાસ કરી.
ત્યાર પછી તેમણે મુંબઈની વડી અદાલતમાં વકીલાત શરૂ કરી. ટૂંક સમયમાં વ્યવસાયક્ષેત્રે નામના મેળવી. ‘મુન્દ્રા કૌભાંડ’ નામથી જાણીતા બનેલા કેસમાં એમણે ‘ચાગલા તપાસ પંચ’ સમક્ષ તે વખતના સંરક્ષણસચિવ એચ. એમ. પટેલનો કુશળતાપૂર્વક બચાવ કરેલો.
બૃહદ મુંબઇ રાજ્ય (૧૯૫૬–૬૦)નું મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાત આ બે અલાયદાં રાજ્યોમાં વિભાજન થતાં, ૧૯૬૦માં નવી રચાયેલી ગુજરાતની વડી અદાલતના ન્યાયમૂર્તિ તરીકે તેમની વરણી થઈ. ૧૯૬૫માં ઑસ્ટ્રેલિયા ખાતે ત્રીજી રાષ્ટ્રકુટુંબ કાયદા પરિષદમાં ભારતના પ્રતિનિધિ તરીકે તેઓ હાજર રહ્યા હતા. ૧૯૬૭માં ગુજરાતની વડી અદાલતના મુખ્ય ન્યાયમૂર્તિના પદ પર તેમની નિમણૂક થઈ અને ત્યારે તેઓ ભારતના સૌથી નાની ઉંમરના મુખ્ય ન્યાયમૂર્તિ હતા. તેમના કુશળ નેતૃત્વ હેઠળ ગુજરાતની વડી અદાલતે ભારતની અન્ય વડી અદાલતોમાં અગ્રિમ સ્થાન પ્રાપ્ત કરી લીધું હતું. જુલાઈ ૧૯૭૩માં સર્વોચ્ચ અદાલતના ન્યાયમૂર્તિ તરીકે તેમને બઢતી મળી. જુલાઈ ૧૯૮૫માં તેઓ ભારતના મુખ્ય ન્યાયમૂર્તિ બન્યા અને ડિસેમ્બર ૧૯૮૬માં તે પદ પરથી તેઓ નિવૃત્ત થયા.
ઇ.સ. ૨૦૦૭માં તેમને પદ્મવિભૂષણનો પુરસ્કાર એનાયત થયો હતો.
તેમનુ નિધન તા.૧૫ જુન ૨૦૧૭ના રોજ ૯૫ વરસની વયે દિલ્હી ખાતે થયું હતું.
અહેવાલ – પોપટભાઇ પટેલ, ઘેલડા
