Exit Polls: આજે લોકસભા ચૂંટણી 2024ના છેલ્લા તબક્કાનું મતદાન થઈ રહ્યું છે. સાંજે મતદાન પૂર્ણ થયા બાદ એક્ઝિટ પોલ અને ઓપિનિયન પોલ જાહેર થઈ જાય છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે, મતદાન બાદ જ કેમ એક્ઝિટ પોલ જાહેર થાય છે. નોંધનીય છે કે, એક્ઝિટ પોલમાં ચૂંટણીના પરિણામોની આગાહી કરવામાં આવી છે. તમને જણાવી દઈએ કે, ઘણીવાર એક્ઝિટ પોલ (Exit Polls)ના પરિણામો પણ નિષ્ફળ જાય છે. ચાલો જાણીએ કે એક્ઝિટ પોલ શું છે અને તે ઓપિનિયન પોલથી કેટલા અલગ છે? ખાસ વાત તો એ જ કે, મતદાન પછી જ કેમ એક્ઝિટ પોલ અને ઓપિનિયન પોલ જાહેર થાય છે?
શું તમે જાણો છે કે એક્ઝિટ પોલ શું છે?
તમને જણાવી દઇએ કે, એક્ઝિટ પોલ (Exit Polls)એક પ્રકારનો ચૂંટણી સર્વે છે. જેમાં તમામ સમાચાર ચેનલો અને એક્ઝિટ પોલ કરતી એજન્સીઓ મતદાન કેન્દ્ર પર હાજર રહેતી હોય છે. નોંધનીય છે કે, મતદાન કર્યા પછી મતદારોને ચૂંટણી સંબંધિત કેટલાક પ્રશ્નો પૂછવામાં આવે છે અને તેમના જવાબોના આધારે એક અહેવાલ તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ રિપોર્ટનું મૂલ્યાંકન દર્શાવે છે કે ચૂંટણીમાં મતદારોના મતદાન પછી પરિણામ કઈ દિશામાં આવે છે. તમને જણાવી દઇએ કે, એક્ઝિટ પોલ સર્વેમાં માત્ર મતદારોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.
એક્ઝિટ પોલ અને ઓપિનિયન પોલમાં શું ફરક હોય છે?
ઓપિનિયન પોલ પણ ચૂંટણી સર્વે છે, પરંતુ તે ચૂંટણી પહેલા કરવામાં આવે છે. આ સર્વેમાં તમામ લોકોને સામેલ કરવામાં આવે છે. આમાં મતદાર હોવું ફરજિયાત નથી હોતો. આ સર્વેમાં વિવિધ મુદ્દાઓના આધારે પ્રદેશ મુજબ જનતાના મૂડનો અંદાજ કાઢવામાં આવે છે. જનતાને કઈ યોજના પસંદ કે નાપસંદ? કઇ પાર્ટીથી કેટલા ખુશ છે તેનો અંદાજ ઓપિનિયન પોલ પરથી લગાવી શકાય છે.
મતદાન પૂર્ણ થયાના અડધા કલાક બાદ જ એક્ઝિટ પોલ જાહેર થયા
નોંધનીય છે કે, ચૂંટણીના કાર્યક્રમની જાહેરાત પછી કોઈ એક્ઝિટ પોલ કે સર્વે બહાર પાડી શકાય નહીં. તમને જણાવી દઇએ કે, મતદાનના છેલ્લા તબક્કા બાદ સાંજે મતદાન પૂર્ણ થયાના અડધા કલાક બાદ જ એક્ઝિટ પોલ જાહેર કરી શકાશે. તમને જણાવી દઈએ કે લોકપ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ-1951ની કલમ 126A હેઠળ છેલ્લા તબક્કાના મતદાનના અડધા કલાક પછી એક્ઝિટ પોલ જાહેર કરવા પર પ્રતિબંધ છે. તે જ સમયે, જો તેનું ઉલ્લંઘન થાય છે, તો તેને બે વર્ષની જેલ, દંડ અથવા બંને સજા થઈ શકે છે.
