લોકો બજેટ વિશે ગૂગલમાં શું સર્ચ કરી રહ્યાં છે?

નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ 1 ફેબ્રુઆરીએ નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટે કેન્દ્રીય બજેટ રજૂ કરશે.  કોરોનાના પડછાયામાં રજૂ થઈ રહેલા આ બજેટથી લોકોને ઘણી આશાઓ છે. કોરોના મહામારીને કારણે સર્જાયેલી આર્થિક મુશ્કેલીનો સામનો કરવા માટે સરકારે ઘણા પગલાં લીધા છે. પરંતુ હજુ પણ ઘણા મોટા પડકારો બાકી છે.  એવું માનવામાં આવે છે કે નાણામંત્રી બજેટમાં તેમને ઉકેલવા માટેના પગલાંની જાહેરાત કરી શકે છે.  જાણો સામાન્ય લોકો બજેટ વિશે ગૂગલ પર શું સર્ચ કરે છે.

બજેટ શબ્દ ફ્રેન્ચ શબ્દ bougette પરથી આવ્યો છે જેનો અર્થ થાય છે ‘નાની બેગ’.  સામાન્ય બજેટ એ નાણાકીય વર્ષના સમયગાળા દરમિયાન (1લી એપ્રિલથી 31મી માર્ચ સુધી) સરકારની પ્રાપ્તિ અને ખર્ચના અંદાજાનું નિવેદન છે.  બજેટમાં મુખ્યત્વે બે ભાગ હોય છે, આવક અને ખર્ચ.  સરકારની તમામ આવક અને આવકને આવક કહેવાય છે અને સરકારના તમામ ખર્ચને ખર્ચ કહેવામાં આવે છે.  ભારતના બંધારણના અનુચ્છેદ 112માં બજેટનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે, જ્યાં તેને બજેટ શબ્દનો ઉપયોગ કર્યા વિના વાર્ષિક નાણાકીય નિવેદન કહેવામાં આવે છે.

બજેટના ઘણા સ્વરૂપો છે.  જેમાં સામાન્ય બજેટ, પરફોર્મન્સ બજેટ, પરિણામ બજેટ, સંતુલિત બજેટ અને જેન્ડર બજેટ અને ઝીરો બેઝ્ડ બજેટનો સમાવેશ થાય છે.  સામાન્ય બજેટ એ સામાન્ય પ્રકારનું બજેટ છે, જેમાં તમામ આવક અને ખર્ચનો હિસાબ રાખવામાં આવે છે. તેને પરસ્પર બજેટ પણ કહેવામાં આવે છે.

મોદી સરકારે 2014થી અત્યાર સુધીમાં કુલ 9 બજેટ રજૂ કર્યા છે. પ્રથમ કાર્યકાળમાં તત્કાલિન નાણામંત્રી અરુણ જેટલીએ પાંચ વખત બજેટ રજૂ કર્યું હતું. તે જ સમયે, 2019 માં લોકસભાની ચૂંટણીને કારણે, વચગાળાનું બજેટ ફેબ્રુઆરી 2019માં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું અને પછી સંપૂર્ણ સામાન્ય બજેટ જુલાઈ 2019 માં આવ્યું હતું.

કોવિડ-19 રોગચાળાને કારણે કરદાતાઓ અને મધ્યમ વર્ગની આર્થિક સ્થિતિ ખરાબ રીતે પ્રભાવિત થઈ છે.  આવી સ્થિતિમાં, એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે સીતારમણ આવકવેરાના મોરચે મોટી છૂટની જાહેરાત કરી શકે છે.  સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શનની મર્યાદા 50 હજાર રૂપિયાથી વધારીને 1 લાખ રૂપિયા કરવાની માંગ છે.  કોરોના સમયગાળા દરમિયાન ઘરેથી કામ કરતા લોકોને વધારાની ટેક્સ છૂટ આપવાનું પણ સૂચન કરવામાં આવ્યું છે.  પાંચ રાજ્યોમાં યોજાનારી વિધાનસભાની ચૂંટણીને ધ્યાનમાં રાખીને બજેટમાં કેટલીક લોકપ્રિય જાહેરાતો કરવામાં આવી શકે છે.

નાણા મંત્રાલયમાં આર્થિક બાબતોના વિભાગનો બજેટ વિભાગ એ બજેટની રચના માટે જવાબદાર નોડલ એજન્સી છે.  બજેટ વિભાગ આગામી વર્ષ માટે અંદાજો તૈયાર કરવા માટે તમામ કેન્દ્રીય મંત્રાલયો, રાજ્યો, કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો, સ્વાયત્ત સંસ્થાઓ, ડેપો અને સંરક્ષણ દળોને એક પરિપત્ર જાહેર કરે છે.