દશેરાને ભારતના સૌથી મહત્વપૂર્ણ તહેવારોમાંનો એક ગણવામાં આવે છે. જે અનિષ્ટ પર સત્યના જીતની ઉજવણી કરે છે. આ તહેવાર રાક્ષસ રાજા રાવણના અહંકાર અને અધર્મ ઉપર ભગવાન રામના ધર્મ અને સત્યતાના વિજયની ઉજવણી કરે છે. દશેરાના દિવસે રાવણ અને તેના ભાઈઓ મેઘનાદ અને કુંભકર્ણના શિલ્પોને જાહેર ચોકમાં બાળવામાં આવે છે. જેને અનિષ્ટ પર સત્યની જીત અને દુષ્ટ શક્તિઓના વિનાશનું પ્રતીક ગણવામાં આવે છે. દશેરા એ પારિવારિક મેળાપ અને ઉજવણીનો પણ સમય છે. આ પર્વના નિમિતે લોકો ભેટો, મીઠાઈઓ અને અન્ય સ્વાદિષ્ટ વસ્તુઓની આપ-લે કરે છે. તેઓ મંદિરોમાં પણ જાય છે અને સારા નસીબ અને સમૃદ્ધિ માટે પ્રાર્થના કરે છે.
દશેરાને વિજયાદશમી કેમ કહેવાય છે ?
દશેરાને વિજયાદશમી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, જે સંસ્કૃત શબ્દ છે જેનો અર્થ થાય છે “વિજયનો દસમો દિવસ”
જ્યારે ઉત્તર ભારતીય રાજ્યો અને કર્ણાટકમાં દશેરા શબ્દનો વધુ ઉપયોગ થાય છે, ત્યારે પશ્ચિમ બંગાળમાં વિજયાદશમી શબ્દ વધુ પ્રચલિત છે. બંગાળીઓ દુર્ગા વિસર્જન કરીને તહેવારની ઉજવણી કરે છે, આ એક ધાર્મિક વિધિ જેમાં ભક્તો પવિત્ર જળાશયોમાં મા દુર્ગાની મૂર્તનું વિસર્જન કરે છે.
શા માટે ઉજવાય છે વિજયાદશમીનો પર્વ
આ પર્વમાં રાવણ ઉપર ભગવાન શ્રી રામના વિજયની ઉજવણીનો ઉત્સવ મનાવવામાં આવે છે. મહાકાવ્ય રામાયણમાં,ભગવાન રામ અને તેમના સાથીઓ રાવણ સાથે યુદ્ધ કરે છે, જેણે શ્રી રામની પત્ની માતા સીતાનું અપહરણ કર્યું હતું. લાંબા અને ભીષણ યુદ્ધ પછી, શ્રી રામ આખરે રાવણને હરાવે છે અને માતા સીતાને બચાવે છે. દશેરા દુષ્ટતા ઉપર સત્ય અને ધર્મના જીતની ઉજવણી કરે છે.
વિજયાદશમી શક્તિની ઉપાસનાનો તહેવાર છે. શક્તિનો અર્થ છે- બળ, સામર્થ્ય અને પરાક્રમ. દરેક વ્યક્તિ પોતાની શક્તિનો ઉપયોગ જુદી જુદી રીતે કરે છે. દુર્જન વ્યક્તિ જ્ઞાનનો ઉપયોગ વ્યર્થ વિવાદ અને ચર્ચામાં કરે છે.
દુર્જન ધનનો ઉપયોગ અહંકારના દેખાવમાં, બળનો ઉપયોગ બીજાને નુકસાન પહોંચાડવામાં કરે છે. તેનાથી વિપરિત સદાચારી વ્યક્તિ પોતાની શક્તિનો ઉપયોગ જ્ઞાન પ્રાપ્તિ, બીજાની સેવામાં અને પોતાના ધનનો ઉપયોગ સારા કામ કરવા માટે કરે છે. આ રીતે શક્તિ માણસમાં કર્મ, ઉત્સાહ અને ઉર્જાનો સંચાર કરે છે અને સારી શક્તિઓની દુષ્ટ શક્તિ પર વિજયના પ્રતિક રૂપે દશેરા ઉજવવામાં આવે છે.
શું છે દશેરાનું મહત્વ ?
સનાતન ધર્મમાં તહેવારોનું ઘણું મહત્વ હોય છે. દશેરામાં પણ ધાર્મિક મહત્વ ઉપરાંત, અનિષ્ટ પર સારાની, અસત્ય પર સત્યની અને અન્યાય પર સચ્ચાઈની જીતની ઉજવણી કરવાનો સમય છે.આ મૂલ્યોના મહત્વ પર પ્રતિબિંબિત કરવાનો અને તેમના અનુસાર આપણું જીવન જીવવા માટે પોતાને પ્રતિબદ્ધ કરવાનો સમય છે.
દશેરા શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે
અનિષ્ટ પર ધર્મની જીત : દશેરા રાજા રાવણ પર ભગવાન રામના વિજયની ઉજવણી કરે છે. આ વિજય દુષ્ટતા પર સારાની, અસત્ય પર સત્યની અને અન્યાય પર સચ્ચાઈની જીતનું પ્રતીક છે.
એકતા અને સહકારનું મહત્વ: ભગવાન રામ પોતે એકલા પણ રાવણ સામેની લડાઈ જીતવામાં સક્ષમ હતા પરંતુ તેમ છતાં તેમણે તેમના સાથીઓને સાથે લઈ તેમની મદદથી રાવણને માત આપી હતી.આ આપણને આપણા લક્ષ્યોને પ્રાપ્ત કરવામાં એકતા અને સહકારનું મહત્વ શીખવે છે.
નવી શરૂઆત: દશેરા એ નવી શરૂઆતનો સમય છે. ઘણા લોકો આ દિવસે નવો ધંધો અથવા સાહસ શરૂ કરે છે. તે આપણા પાછલા વર્ષ પર વિચાર કરવાનો અને ભવિષ્ય માટે સંકલ્પો કરવાનો પણ સમય છે.
કુટુંબ અને સમુદાય: દશેરા એ પારિવારિક મેળાપ અને ઉજવણીનો સમય છે.લોકો ભેટો,મીઠાઈઓ અને અન્ય સ્વાદિષ્ટ વસ્તુઓની આપ-લે કરે છે.તેઓ મંદિરોમાં પણ જાય છે અને સારા નસીબ અને સમૃદ્ધિ માટે પ્રાર્થના કરે છે.
આ પણ વાંચો — દશેરા-પ્રભુ શ્રી રામના પગલે ચાલવાનો શુભ સમય
ગુજરાત ફર્સ્ટ તમને સમાચારોથી હંમેશા અવગત રાખશે