Olympic Order:ઓલિમ્પિકમાં વ્યક્તિગત ઈવેન્ટમાં ભારતનો પ્રથમ ગોલ્ડ મેડલ (first gold medal)જીતનાર અભિનવ બિન્દ્રાને (Abhinav Bindra)ઈન્ટરનેશનલ ઓલિમ્પિક કમિટી (IOC) દ્વારા ઓલિમ્પિક ઓર્ડર(Olympic Order)થી સન્માનિત કરવામાં આવશે.ઓલિમ્પિકના સમાપનના એક દિવસ પહેલા 10 ઓગસ્ટે પેરિસમાં 142માં IOC સત્ર દરમિયાન તેમને આ સન્માન આપવામાં આવશે.બિન્દ્રાને ઓલિમ્પિકમાં તેમના ઉત્કૃષ્ટ યોગદાન માટે સન્માનિત કરવામાં આવશે. લોકોના મનમાં ચોક્કસપણે એક પ્રશ્ન છે કે આ ઓલિમ્પિક ઓર્ડર સન્માન શું છે અને તેની શરૂઆત ક્યારે થઈ? કયા ભારતીયોને આ પુરસ્કારથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે?
ઓલિમ્પિક ઓર્ડર શું છે?
1975માં સ્થપાયેલ ઓલિમ્પિક ઓર્ડર ઓલિમ્પિકનો સર્વોચ્ચ એવોર્ડ છે. તે ઓલિમ્પિક દરમિયાન અથવા તેના સંબંધમાં વિશિષ્ટ યોગદાન માટે આપવામાં આવે છે. એટલે કે, રમતગમતને પ્રોત્સાહન આપવાના યોગ્ય પ્રયાસોના આધારે લોકોની પસંદગી અને સન્માન કરવામાં આવે છે. IOC દરેક ઓલિમ્પિક રમતોના સમાપન સમારોહમાં મુખ્ય રાષ્ટ્રીય આયોજકોને ઓલિમ્પિક ઓર્ડર આપે છે.
બિન્દ્રાએ 2008માં ગોલ્ડ જીત્યો
41 વર્ષીય બિન્દ્રાએ 2008 બેઇજિંગ ઓલિમ્પિક ગેમ્સમાં પુરુષોની 10 મીટર એર રાઇફલ સ્પર્ધામાં પ્રથમ સ્થાન મેળવ્યું હતું. વ્યક્તિગત ઈવેન્ટમાં આ ભારતનો પહેલો ગોલ્ડ મેડલ હતો, જેના પછી નીરજ ચોપરા 2020 ટોક્યો ઓલિમ્પિકમાં બીજો એથ્લેટ બન્યો. બિન્દ્રા 2010 થી 2020 સુધી ઇન્ટરનેશનલ શૂટિંગ સ્પોર્ટ ફેડરેશન (ISSF) ની એથ્લેટ્સ કમિટીના સભ્ય હતા. 2014થી તેના પ્રમુખ તરીકે કાર્યરત છે. તેઓ 2018 થી IOC એથ્લેટ્સ કમિશનના સભ્ય છે.
ઓલિમ્પિક ઓર્ડરની ક્યારે થઇ શરૂઆત?
આંતરરાષ્ટ્રીય ઓલિમ્પિક સમિતિ દ્વારા મે 1975માં ઓલિમ્પિક ડિપ્લોમા ઓફ મેરિટના અનુગામી તરીકે ઓલિમ્પિક ઓર્ડરની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. ઓલિમ્પિક ઓર્ડરમાં મૂળ ત્રણ ગ્રેડ (ગોલ્ડ, સિલ્વર અને બ્રોન્ઝ) હતા. 1984માં, ઝરાગોઝા (યુગોસ્લાવિયા)માં 87મા આઇઓસી સત્રમાં નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કે ભવિષ્યમાં સિલ્વર અને બ્રોન્ઝ ઓલિમ્પિક ઓર્ડર વચ્ચે કોઈ ભેદ રહેશે નહીં.ઓલિમ્પિક ઓર્ડરમાં સુવર્ણ રાજ્યના વડાઓને અને અપવાદરૂપ સંજોગોમાં આપવામાં આવતું રહેશે. તે એવી વ્યક્તિને એનાયત કરવામાં આવે છે કે જેણે તેની ક્રિયાઓ દ્વારા ઓલિમ્પિક ઓર્ડરને પ્રતિબિંબિત કર્યો હોય, રમતગમતની દુનિયામાં નોંધપાત્ર સિદ્ધિઓ હાંસલ કરી હોય, અથવા તેની વ્યક્તિગત સિદ્ધિ દ્વારા અથવા રમતના વિકાસમાં તેના યોગદાન દ્વારા ઓલિમ્પિક માટે ઉત્કૃષ્ટ સેવા પ્રદાન કરી હોય. આ માટે નામાંકન ઓલિમ્પિક ઓર્ડર કાઉન્સિલ દ્વારા પ્રસ્તાવિત કરવામાં આવે છે અને એક્ઝિક્યુટિવ બોર્ડ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે.
કેવી હોય છે ડિઝાઇન?
ઓલિમ્પિક ઓર્ડરનું ચિહ્ન કોલર (અથવા સાંકળ) ના સ્વરૂપમાં છે. ગ્રેડ પર આધાર રાખીને સોના, ચાંદી અથવા કાંસ્યમાં બનાવવામાં આવે છે. તેના આગળના ભાગમાં કોટિનોસ પ્રતીક (ઓલિવ માળા) દ્વારા બંને બાજુથી ઘેરાયેલી પાંચ ઓલિમ્પિક રિંગ્સ દર્શાવવામાં આવી છે. ગોલ્ડ, સિલ્વર અને બ્રોન્ઝની પાંચ લઘુચિત્ર વીંટી અને કોટિનોના રૂપમાં લેપલ બેજ ગ્રેડ અનુસાર આપવામાં આવે છે, જે પ્રાપ્તકર્તાઓએ યોગ્ય ક્રમમાં પહેરવા જરૂરી છે.ભારતના પૂર્વ વડાપ્રધાન ઇન્દિરા ગાંધીને 1983માં ઓલિમ્પિક ઓર્ડરથી સન્મિનિત કરાયા હતા. આ ઉપરાંત નાદિયા કોમનેકીના નામે 1984માં ઓલિમ્પિક ઓર્ડર મેળવનારી સૌથી નાની વયની વ્યક્તિ હોવાનો રેકોર્ડ છે. જ્યારે તેને એવોર્ડ મળ્યો ત્યારે તે માત્ર 23 વર્ષની હતી. બે વખત ઓલિમ્પિક ઓર્ડર (1984, 2004) એનાયત થનાર બે એથ્લેટમાંથી તે એક છે. તેના સિવાય બ્રાઝિલના કાર્લોસ આર્થર નુઝમેને 2 વખત આ એવોર્ડ મળ્યો છે.
આ પણ વાંચો –Paris Olympic 2024 માં ભારતીય પુરુષ તીરંદાજી ટીમની શાનદાર શરૂઆત
આ પણ વાંચો –પેરિસ ઓલિમ્પિકથી ભારત માટે આવ્યા પહેલા ‘Good News’!
આ પણ વાંચો –Paris Olympic 2024 : ઓલિમ્પિક મેડલના લક્ષ્ય સાથે PV Sindhu નું પેરિસ મિશન