Republic Day 2024: દર વર્ષે, દેશભરમાં 26 જાન્યુઆરીએ ગણતંત્ર દિવસ (Republic Day 2024) ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે દેશ તેનો 75મો ગણતંત્ર દિવસ ઉજવવા જઈ રહ્યો છે. આપણે બધા જાણીએ છીએ કે ભારતનું બંધારણ 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ અમલમાં આવ્યું અને ત્યારથી દર વર્ષે 26 જાન્યુઆરીએ પ્રજાસત્તાક દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. તેથી, સ્વતંત્રતા દિવસ 15 ઓગસ્ટના રોજ ઉજવવામાં આવે છે કારણ કે આ દિવસે ભારતને ગુલામીની સાંકળોમાંથી આઝાદી મળી હતી. જ્યારે 26 જાન્યુઆરીએ પ્રજાસત્તાક દિવસ ઉજવવામાં આવે છે આ બે ખાસ અવસરો પર દેશમાં તિરંગો લહેરાવવામાં આવે છે.
પરંતુ શું તમે જાણો છો કે દર વર્ષે સ્વતંત્રતા દિવસના અવસર પર લાલ કિલ્લા પર તિરંગો લહેરાવવામાં આવે છે જ્યારે પ્રજાસત્તાક દિવસે રાજપથ પર તિરંગો લહેરાવવામાં આવે છે. શું તમે જાણો છો કે બંને ખાસ દિવસોમાં ધ્વજ ફરકાવવામાં શું તફાવત છે? જો નહીં, તો આજે અમે તમને તેના સાથે જોડાયેલા કેટલાક મહત્વ પૂર્ણ વિશે જાણીએ ..
ધ્વજારોહણ અને ધ્વજ ફરકાવવા વચ્ચેનો તફાવત
ઘણા લોકો 15 ઓગસ્ટ અને 26 જાન્યુઆરી (Republic Day 2024)ના રોજ યોજાનાર કાર્યક્રમ અને ધ્વજવંદન અંગે મૂંઝવણમાં છે. વાસ્તવમાં, 15મી ઓગસ્ટ એટલે કે સ્વતંત્રતા દિવસ પર, રાષ્ટ્રધ્વજને ઉપર ખેંચવામાં આવે છે અને પછી ધ્વજ ફરકાવવામાં આવે છે. તેની પાછળનું કારણ એ છે કે જે દિવસે ભારતને બ્રિટિશ શાસનથી આઝાદી મળી તે દિવસે બ્રિટિશ સરકારે તેનો ધ્વજ ઉતારી લીધો હતો અને ભારતીય ત્રિરંગો લહેરાવ્યો હતો.
આ કારણોસર, 15મી ઓગસ્ટના રોજ ત્રિરંગા ધ્વજને ઉપર ખેંચવામાં આવે છે અને પછી ફરકાવવામાં આવે છે. ત્રિરંગો ફરકાવવાની આ પ્રક્રિયાને ફ્લેગ હોસ્ટિંગ એટલે કે ધ્વજ ફરકાવવું કહેવાય છે. જ્યારે 26 જાન્યુઆરી એટલે કે પ્રજાસત્તાક દિને, ત્રિરંગો ટોચ પર બાંધવામાં આવે છે અને માત્ર ફરકાવવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે તેને ધ્વજવંદન કહેવામાં આવે છે,
રાષ્ટ્રપતિ અને વડાપ્રધાન વચ્ચેનો તફાવત
બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે બંને રાષ્ટ્રીય તહેવારો (Republic Day 2024) પર અલગ-અલગ લોકો દ્વારા ત્રિરંગો ફરકાવવામાં આવે છે. પ્રજાસત્તાક દિવસના અવસરે દેશના રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા ત્રિરંગો ફરકાવવામાં આવે છે અને 15 ઓગસ્ટના રોજ આયોજિત કાર્યક્રમમાં વડાપ્રધાન દ્વારા ધ્વજ ફરકાવવામાં આવે છે. વાસ્તવમાં, વડાપ્રધાન દેશના રાજકીય વડા છે અને રાષ્ટ્રપતિ બંધારણીય વડા છે. 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ ભારતમાં બંધારણ લાગુ કરવામાં આવ્યું હતું, તે પહેલાં દેશમાં ન તો બંધારણ હતું કે ન તો રાષ્ટ્રપતિ હતા . 26 જાન્યુઆરી 1950ના રોજ ભારતના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદે પ્રથમ વખત પદના શપથ લીધા હતા.
કેમ અલગ અલગ સ્થળ પર રાષ્ટ્રદિવસ ઉજવાય છે
દર વર્ષે 15 ઓગસ્ટ એટલે કે સ્વતંત્રતા દિવસ પર લાલ કિલ્લા પર એક કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવે છે અને આ દિવસે, ધ્વજવંદન કર્યા પછી, વડા પ્રધાન લાલ કિલ્લા પરથી જ સમગ્ર દેશને સંબોધિત કરે છે. 26 જાન્યુઆરી એટલે કે પ્રજાસત્તાક દિવસનો કાર્યક્રમ દર વર્ષે રાજપથ પર યોજવામાં આવે છે. આ દિવસે રાષ્ટ્રપતિ ધ્વજ ફરકાવે છે. આ ઉપરાંત, બંને વચ્ચેનો બીજો તફાવત એ છે કે પ્રજાસત્તાક દિવસની ઉજવણી 29 જાન્યુઆરીએ બીટિંગ રીટ્રીટ સેરેમની સાથે સમાપ્ત થાય છે જ્યારે ઉજવણી 15 ઓગસ્ટે સ્વતંત્રતા દિવસ પર સમાપ્ત થાય છે.
કાર્યક્રમોમાં તફાવત
બંને રાષ્ટ્રીય તહેવારો (Republic Day 2024 પર આયોજિત કાર્યક્રમોમાં પણ તફાવત છે. પ્રજાસત્તાક દિવસના અવસરે, દેશની સાંસ્કૃતિક સમૃદ્ધિ અને લશ્કરી તાકાતની ઝલક અલગ-અલગ ટેબલો દ્વારા બતાવવામાં આવે છે. જ્યારે સ્વતંત્રતા દિવસ નિમિત્તે આવો કોઈ કાર્યક્રમ યોજવામાં આવતો નથી. આ સિવાય દેશના રાજનેતાઓને ગણતંત્ર દિવસના અવસર પર આમંત્રિત કરવામાં આવે છે જ્યારે સ્વતંત્રતા દિવસના અવસર પર કોઈ મહેમાનને આમંત્રણ આપવામાં આવતું નથી.
આ પણ વાંચો – Ram Mandir : મહારાષ્ટ્રના CM એકનાથ શિંદે સમગ્ર કેબિનેટ સાથે રામલલ્લાના કરશે દર્શન