Bollywood હિન્દી સિનેમાની કોહિનૂર સમી અભિનેત્રી ઝોહરા સહગલની 112મી જન્મજયંતિ.
ઝોહરા સહગલે ભારત-પાકિસ્તાનના વિભાજનથી તેમના જીવનમાં રમખાણોની વિભીષિકાનો સામનો કર્યો હતો.ઝોહરાને બાળ લગ્નથી બચાવવા પ્રિન્સિપાલે તેને ત્રણ વખત ફેલ પણ કરેલાં.
27 એપ્રિલ-પ્રખ્યાત હિન્દી સિનેમા અભિનેત્રી ઝોહરા સહગલની 112મી જન્મજયંતિ,ઉત્તર પ્રદેશના નવાબી પરિવારની પુત્રી ઝોહરા સહગલે ફિલ્મ જગત તેમજ ભારત-પાકિસ્તાનના વિભાજનનો સમયગાળો અને ત્યાર બાદ થયેલા ભયાનક રમખાણોને નજીકથી નિહાળ્યા હતા.
તેમના કરતા 8 વર્ષ નાના છોકરા સાથે લગ્ન કર્યા
ઝોહરા સહગલને લગ્નથી બચાવવા માટે શાળાના પ્રિન્સિપાલે તેમને ત્રણ વખત ફેલ કરેલાં.
ઝોહરા સહગલે 23 વર્ષની ઉંમરે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું અને 95 વર્ષની ઉંમર સુધી ફિલ્મો કરવાનું ચાલુ રાખ્યું. તેમની અંતિમ ઈચ્છા હતી કે તેમના મૃત્યુ પછી તેમના અંતિમ સંસ્કાર અને દફનવિધિમાં કોઈ વિક્ષેપ ન આવે.અભિનેત્રીએ કહ્યું હતું કે જો કોઈ સ્મશાન મને જગ્યા ન આપે તો મારી રાખ ટોયલેટમાં ફ્લશ કરી દજો.
પ્રથમ જ ફિલ્મ કાન્સ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલમાં ગઈ
ઝોહરા સહગલનું સાચું અને પૂરું નામ ઝોહરા મુમતાઝ સેહગલ હતું. તેણે વર્ષ 1945માં ફિલ્મ ‘નીચા નગર’થી અભિનયની શરૂઆત કરી હતી, જે કાન ફિલ્મ ફેસ્ટિવલમાં મોકલવામાં આવેલી પ્રથમ ભારતીય ફિલ્મ હતી અને તેને એવોર્ડ પણ મળ્યો હતો. આ પછી તેણે ઘણી ફિલ્મોમાં હિરોઈન તરીકે કામ કર્યું. તે ડાન્સ કોરિયોગ્રાફર પણ હતી, તેથી તેણે ગુરુ દત્તની ‘બાજી’ અને રાજ
ત્રણ ત્રણ વાર એક જ ધોરણમાં ફેઈલ કર્યા
ઝોહરા સહગલનો જન્મ બેશક નવાબોના પરિવારમાં થયો હતો, પરંતુ તેમનો પરિવાર ખુલ્લા મનનો નહોતો. તેથી જ જ્યારે અભિનેત્રી 10મા ધોરણમાં પહોંચી તો તેના પરિવારના સભ્યોએ તેના સંબંધો શોધવાનું શરૂ કર્યું. ઝોહરા સહગલ અભ્યાસમાં ટોપર હતી અને હંમેશા ટોપ કરતી હતી. તેના આચાર્ય પણ પ્રભાવિત થયા. પરંતુ પરિવારના સભ્યો ઝોહરા સહગલ સાથે લગ્ન કરવા માટે તૈયાર હતા. આ જોઈને પ્રિન્સિપાલે ઝોહરા સેહગલને ધોરણ 10માં ત્રણ વખત ફેલ કરી, જેથી અભિનેત્રીના લગ્ન રોકી શકાય.
મામા યુરોપ લઈ ગયા ત્યાં બેલે ડાન્સ સ્કૂલમાં જોડાયા
અભ્યાસની સાથે ઝોહરા સહગલે શાળાના કાર્યક્રમો અને નાટકોમાં પણ ભાગ લીધો હતો. અહીંથી તે અભિનય તરફ વળ્યો. પરંતુ પિતા ઈચ્છતા ન હતા કે ઝોહરા સહગલ આ બધું કરે. તેમની મોટી પુત્રીની જેમ તેઓ પણ ઝોહરાના જલ્દી લગ્ન કરવા માંગતા હતા. પરંતુ ઝોહરા સહગલના મામા તેને પોતાની સાથે યુરોપ લઈ ગયા અને ત્યાં અભિનેત્રી બેલે ડાન્સ સ્કૂલમાં જોડાયા. તે સમય દરમિયાન, ઝોહરા સહગલ ડાન્સ કોરિયોગ્રાફર ઉદય શંકરને મળી અને તેમના જૂથનો ભાગ બની.
વૈજ્ઞાનિક કામેશ્વર સહગલ સાથે કર્યા લગ્ન, ઉંમર 8 વર્ષ નાની હતી, ઘરમાં હંગામો મચ્યો
1940માં, ઝોહરા સહગલ ભારત પરત ફર્યા અને અલ્મોડામાં ઉદય શંકર ઈન્ડિયા કલ્ચરલ સેન્ટરમાં શિક્ષક બન્યા.
અહીં જ ઝોહરા સહગલ યુવાન વૈજ્ઞાનિક, નૃત્યાંગના અને ચિત્રકાર કામેશ્વર સહગલને મળ્યા, જેની સાથે તેણીએ પાછળથી લગ્ન કર્યા. કામેશ્વર ઝોહરા સહગલ કરતા 8 વર્ષ નાના હતા,. જેના કારણે તેના પરિવારમાં ઘણી અંધાધૂંધી અને લડાઈ ચાલી હતી. જો કે, પાછળથી પરિવાર સંમત થયો અને લગ્ન પછી ઝોહરા તેના પતિ સાથે લાહોર ગઈ.
ભારત-પાકિસ્તાનના ભાગલા પછીનાં રમખાણો
ઝોહરા સહગલને લાહોરથી મુંબઈ ભાગવું પડ્યું હતું. સ્ત્રીઓ હોય, બાળકો હોય કે વૃદ્ધ હોય, ભયંકર ખૂનખરાબો થયો ત્યારે ઝોહરા સહગલની એક વર્ષની પુત્રી પણ તેમની સાથે હતી.માંડ માંડ જીવ બચાવી પતિ સાથે ભારત પહોંચ્યાં. ઝોહરા સહગલ અને તેમના પતિએ લાહોરમાં ‘ઝોહરા ડાન્સ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ’ નામની ડાન્સ એકેડમી શરૂ કરેલી. બધું બરાબર ચાલી રહ્યું હતું, પરંતુ વિભાજન પછી બધું વેરવિખેર થઈ ગયું.
ફિલ્મોમાં એન્ટ્રી અને ‘સદીની લાડલી’નું બિરુદ
ભારત આવ્યા પછી, ઝોહરા સેહગલ પૃથ્વી થિયેટરમાં જોડાયાં અને 400 રૂપિયા પ્રતિ માસના પગારે કામ શરૂ કર્યું.
1945માં તેમણે ફિલ્મોમાં એન્ટ્રી કરી અને બસ ત્યારથી લઈ જીવનના છેલ્લા શ્વાસ સુધી પાછળ વળીને જોયું નહી.
ઝોહરા સહગલે સાત દાયકાથી વધુ સમય સુધી કામ કર્યું અને લોકોના દિલ પર રાજ કર્યું. તે ‘કભી ખુશી કભી ગમ’, ‘દિલવાલે દુલ્હનિયા લે જાયેંગે’ અને ‘વીર ઝરા’ જેવી ફિલ્મોમાં દાદીના રોલમાં જોવા મળી હતી. તે 102 વર્ષ જીવ્યાં હોવાથી તેમને ‘લેન્ડ ઓફ ધ સેન્ચ્યુરી‘નો ખિતાબ પણ મળ્યો હતો.
ઝોહરા સહગલે મૃત્યુ અંગે આ વાત કહી હતી
ઝોહરા સહગલની છેલ્લી ફિલ્મ 2007માં આવી હતી, જેનું નામ ‘સાવરિયા’ હતું.
10 જુલાઈ 2014ના રોજ 102 વર્ષની વયે તેમનું અવસાન થયું હતું.
ઝોહરા સહગલે કહ્યું હતું કે તે ઈચ્છતી નથી કે તેના મૃત્યુ બાદ તેના અંતિમ સંસ્કારમાં કોઈ પ્રકારની સમસ્યા કે ખલેલ પડે. અભિનેત્રીએ કહ્યું હતું કે, ‘જો સ્મશાનમાં જગ્યા ન મળે તો મને ગમે ત્યાં ફૂંકી મારી મારી રાખ ટોયલેટમાં નાખી દેજો.’
આ પણ વાંચો- Video : ‘તારક મહેતા કા ઉલ્ટા ચશ્મા’ના રોશન સિંહ સોઢીએ ગુમ થયા પહેલા કરી હતી આ પોસ્ટ…
