લોકસભા ચૂંટણીનું બ્યુગલ વાગી ગયું છે. તારીખો જાહેર થઈ ગઈ છે, પક્ષો પોતપોતાની બાજુના લોકોને જીતવા માટે શ્રેષ્ઠ પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. ભારતમાં સાત તબક્કામાં મતદાન થવાનું છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો જાણીએ કે શું વિદેશમાં રહેતા ભારતીયો પણ લોકસભાની ચૂંટણીમાં મતદાન કરી શકશે અને જો NRI ને મત આપવાનો અધિકાર (NRI Voting Rights) છે, તો તેના માટેની પ્રક્રિયા શું છે.
NRI મત આપી શકે? (Can NRIs vote?)
2010 સુધી, બિન-નિવાસી ભારતીયો એટલે કે NRIને ચૂંટણીમાં મતદાન કરવાની મંજૂરી ન હતી. જો કે, 2010 પછીના સુધારાએ NRI ને ભારતમાં તેમના ચોક્કસ મતવિસ્તારમાં મતદાન કરવાની મંજૂરી આપી.
NRIs માટે મતદાનના નિયમો (Voting rules for NRIs)
લોકપ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ, 1950 ની કલમ 20A હેઠળ, ભારતીય નાગરિક કે જેણે કોઈપણ વિદેશી દેશનું નાગરિકત્વ મેળવ્યું નથી અને નોકરી, શિક્ષણ વગેરેને કારણે વિદેશમાં રહેતો હોય તે મતદારક્ષેત્રની મતદાર યાદીમાં નામ નોંધાવવા માટે હકદાર છે. તે તેના પાસપોર્ટમાં નોંધાયેલા સરનામે મત આપવા માટે હકદાર રહેશે.
NRI માટે મતદાન પ્રક્રિયા (Voting process for NRI)
NRI એ આ જોગવાઈ હેઠળ નોમિનેશન માટે ફોર્મ 6A માં અરજી કરવાની રહેશે. NRI ભારતીય ચૂંટણી પંચની સત્તાવાર વેબસાઈટ www.eci.gov.in પર જઈને ઓનલાઈન નોંધણી કરાવી શકે છે. ફોર્મ ભરતા પહેલા, NRI એ ઇન્ટરેક્ટિવ મેપ દ્વારા તેમના સંબંધિત મતદાન મથકની ઓળખ કરવી પડશે. તેઓ વિસ્તારના ચૂંટણી અધિકારીની વિગતો પણ મેળવી શકશે. આ સંદર્ભે માર્ગદર્શિકા અને વિગતો ECI વેબસાઇટના હોમ પેજ પર “વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો” શીર્ષક હેઠળ જોઈ શકાય છે. વર્તમાન કાયદામાં વિદેશી મતદારો માટે કોઈ ખાસ જોગવાઈ કરવામાં આવી નથી.
શું NRI વિદેશથી મતદાન કરી શકે? (Can NRIs Vote From Abroad?)
NRI માટે વિદેશમાં મતદાન કરવાની કોઈ જોગવાઈ નથી. આવા ભારતીય નાગરિકો તે વિસ્તારના મતદારો માટે આપવામાં આવેલા મતદાન મથક પર જ રૂબરૂ મતદાન કરી શકે છે. જે અંતર્ગત પાસપોર્ટમાં સરનામું દેખાય છે. તેથી તેમણે મતદાનના દિવસે દેશમાં હાજર રહેવું પડશે. વિદેશમાં રહેતા NRI ભારતીય ચૂંટણીમાં મતદાન કરી શકતા નથી.
NRI કોણ છે? (Who is NRI)
NRI એવી વ્યક્તિ છે જે ભારતીય નાગરિક છે પરંતુ વ્યાવસાયિક અથવા અંગત કારણોસર પાછલા નાણાકીય વર્ષના અડધાથી વધુ સમયથી ભારતની બહાર રહે છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો NRI એ એવી વ્યક્તિ છે જે ભારતીય નાગરિક તરીકે બીજા દેશમાં રહે છે. NRI ને પ્રવાસી ભારતીય પણ કહેવામાં આવે છે કારણ કે તેઓ વિદેશમાં રહે છે.
- પાછલા નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન ભારતમાં 182 દિવસથી ઓછા સમય માટે રોકાયા હોય અથવા
- રોજગારના હેતુસર ભારતની બહાર ગયો હોય અથવા વિદેશમાં રહેતો હોય, અથવા
- વ્યાપાર-સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓ અથવા વ્યાવસાયિક હેતુઓ માટે ભારતની બહાર ગયો હોય અથવા વિદેશમાં રહેતો હોય, અથવા
- અન્ય કોઈ હેતુસર ભારતની બહાર ગયો હોય અથવા વિદેશમાં રહેતો હોય.
આ પણ વાંચો : Lok Sabha Election : ભાજપે લોકસભા માટે અત્યાર સુધીમાં 405 ઉમેદવારો ઉતાર્યા, 101 સાંસદોની ટિકિટ રદ્દ…
આ પણ વાંચો : Lok Sabha Election : PM મોદીએ સંદેશખાલી પીડિતા રેખા પાત્રાને ‘શક્તિ સ્વરૂપ’ કહ્યા, ફોન પર વાત કરી…
આ પણ વાંચો : BJP Candidates LIST : ભાજપના ઉમેદવારોની છઠ્ઠી યાદી જાહેર, રાજસ્થાનના બે નેતાઓની ટિકિટ રદ્દ…
