Kargil War 1999: આપણી ત્રણ સેનાઓએ કારગીલ કેવી રીતે જીત્યું? શું હતું આર્મીનું વિજય ઓપરેશન? એરફોર્સ ઓપરેશન ‘સફેદ સાગર’ શું હતું?
શું હતું નેવીનું ઓપરેશન ‘તલવાર’? કેવી રીતે એક યાકે પાકિસ્તાની ષડયંત્રનો પર્દાફાશ કર્યો?
Kargil War, આ યુદ્ધ સાથે જોડાયેલી ઘણી રસપ્રદ હકીકતો છે. આ યુદ્ધ તરફ દેશને દોરી ગયેલા ષડયંત્રની હકીકત જોઈએ. મિત્રતાનો હાથ લંબાવવાના બદલામાં ભારતને મળેલા વિશ્વાસઘાતની વાર્તા કહીએ.અમે ભારતીય સૈનિકોની છાતી પર ગોળી ચલાવવામાં આવેલી તે પાકિસ્તાની તોપોની વાર્તા કહીશું જે સ્વાતંત્ર્ય દિવસે ફક્ત 71 દિવસ પહેલા ભારતના વડા પ્રધાનના સન્માનમાં ફાયર કરવામાં આવી હતી.
ભારતે પરમાણુ પરીક્ષણ કરીને સમગ્ર વિશ્વને ચોંકાવી દીધું
વાર્તા કારગીલ યુદ્ધના એક વર્ષ પહેલા શરૂ થાય છે. જ્યારે ભારતે પરમાણુ પરીક્ષણ કરીને સમગ્ર વિશ્વને ચોંકાવી દીધું હતું. તારીખો 11 અને 13 મે 1998 હતી. ભારતના આ કારનામાને માત્ર 15 દિવસ જ થયા હતા, બીજી તરફ પાકિસ્તાને પણ 28 મેના રોજ આવું જ કર્યું હતું. આ સાથે, બંને પાડોશી દેશો પરમાણુ શક્તિ ધરાવતા રાષ્ટ્રો બની ગયા.
ભારતે પાકિસ્તાન સાથે સંબંધો સુધારવાનો પ્રયાસ કર્યો.
હવે બંને દેશો વચ્ચે તણાવ વધવાથી મોટી સમસ્યા સર્જાઈ શકે એમ હતી. દૂરંદેશી વ્યૂહરચના તરીકે ભારતે પાકિસ્તાન સાથે સંબંધો સુધારવાનો પ્રયાસ કર્યો. વડાપ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયી ફેબ્રુઆરી 1999માં બસ દ્વારા લાહોર પહોંચ્યા હતા. 21 ફેબ્રુઆરી 1999 ના રોજ, બંને દેશો વચ્ચે એક કરાર પર હસ્તાક્ષર થયા, જેને લાહોર કરાર કહેવામાં આવે છે. બંને દેશોએ કહ્યું કે અમે સહઅસ્તિત્વના માર્ગ પર આગળ વધીશું. ટૂંક સમયમાં જ બંને દેશ સાથે બેસીને કાશ્મીર સહિત તમામ મુદ્દાઓને ઉકેલશે.
વડાપ્રધાન વાજપેયીને પણ 21 તોપોની સલામી આપવામાં આવી હતી. પરંતુ, પાકિસ્તાન પોતાની નાપાક યોજનાઓને ઢાંકવા માટે આ બધું કરી રહ્યું હતું. એક તરફ તે ભારત તરફ મિત્રતાનો હાથ લંબાતો હતો તો બીજી તરફ તેની સેના ભારત પર હુમલાનું કાવતરું ઘડી રહી હતી.
આર્મી ચીફ પરવેઝ મુશર્રફ આ ષડયંત્રના આર્કિટેક્ટ
Kargil War-પાકિસ્તાની આર્મી ચીફ પરવેઝ મુશર્રફ આ ષડયંત્રના આર્કિટેક્ટ હતા. આ ષડયંત્રનું નામ હતું ‘ઓપરેશન બદર’. આ પ્લાન આર્મી ચીફ સાથે પાકિસ્તાન સેનાના વરિષ્ઠ અધિકારીઓએ બનાવ્યો હતો. યોજના શિમલા કરારને તોડવાનો હતો, જેથી મુશર્રફની નાપાક યોજનાઓ પૂર્ણ થઈ શકે.
વાસ્તવમાં, સીમલા સમજૂતી પછી, એવું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કે કારગીલમાં, જ્યાં શિયાળામાં તાપમાન -30 થી -40 ડિગ્રી સુધી જાય છે, બંને દેશોની સેનાઓ ઓક્ટોબરની આસપાસ તેમની ચોકીઓ છોડી દેશે અને પરત ફરશે. આ પછી, તેઓ મે-જૂનમાં ફરીથી પોતપોતાની પોસ્ટ પર જતા હતા. 1998ના શિયાળામાં જ્યારે ‘ઓપરેશન બદર’માં રચાયેલા કાવતરા હેઠળ ભારતીય દળો પાછા ફર્યા ત્યારે પાકિસ્તાની સેનાએ તેની ચોકી છોડી ન હતી અને ઘૂસણખોરોએ ભારતીય ચોકી પર કબજો જમાવ્યો હતો. મુશર્રફની યોજના એવી હતી કે તેમની સેના લેહ-શ્રીનગર હાઈવે પર કબજો કરશે. જેથી પાકિસ્તાન સિયાચીન પર કબજો કરી શકે.
ખોવાયેલ ‘યાક’ દ્વારા ષડયંત્રનો પર્દાફાશ
મામલો 2 મે 1999નો છે. તાશી નામગ્યાલ નામનો એક ભરવાડ હતો. તે દિવસે તેનું નવું યાક ખોવાઈ ગયું હતું. નમગ્યાલ તેના યાકની શોધમાં નીકળ્યો. આ દરમિયાન તેણે કારગીલની પહાડીઓમાં ઘૂસણખોર પાકિસ્તાની સૈનિકોને છુપાયેલા જોયા.
ખરેખર, નમગ્યાલ પહાડો પર ચડીને જોઈ રહ્યો હતો. તે તેના યાકને દૂર દૂર નજર નાખી જોવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો હતો. આ સમય દરમિયાન તેણે તેનું યાક જોયું. આ સમય દરમિયાન, તેણે યાક સાથે જે જોયું તે કારગિલ યુદ્ધની પ્રથમ ઘટના માનવામાં આવે છે. 3 મેના રોજ તેણે ભારતીય સેનાને આની જાણ કરી હતી.
ઓપરેશન વિજય 19 મેના રોજ શરૂ થયું હતું
19 મે એ તારીખ હતી કે જે દિવસે કારગિલ યુદ્ધ સત્તાવાર રીતે શરૂ થયું હતું. આ ઓપરેશન દ્રાસ સેક્ટરના વિસ્તારને કબજે કરવા માટે શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. દુશ્મન ઊંચા શિખરો પર બેઠો હતો. આપણી સેનાને ઢોળાવ પર ચઢવાનું હતું. તેના માટે દુશ્મનના નિશાનથી બચવું મુશ્કેલ હતું. ત્યારપછી આપણા યોદ્ધાઓએ તોલોલિન હિલથી લઈને ટાઈગર હિલ સુધીની દરેક પોસ્ટ પર કબજો જ કર્યો પરંતુ પાકિસ્તાની સૈનિકોને પણ મારી નાખ્યા. ભારતીય સેનાની બોફોર્સ તોપોએ યુદ્ધનો માર્ગ પોતાના દમ પર બદલી નાખ્યો હતો.
1999ના કારગિલ યુદ્ધ અને પાકિસ્તાન આર્મી ઓપરેશન અલબદર પાછળનું કાવતરું
ઓપરેશન સફેદ સાગરે પાકિસ્તાનની કમર તોડી
ઓપરેશન સફેદ સાગર 26 મે, 1999 ના રોજ શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. 27 મેના રોજ પાકિસ્તાની સેનાએ ભારતના બે ફાઈટર પ્લેનને તોડી પાડ્યા હતા. ફ્લાઇટ લેફ્ટનન્ટ કે. પાકિસ્તાન દ્વારા નચિકેતાને યુદ્ધ કેદી બનાવવામાં આવ્યા હતા. જ્યારે સ્ક્વોડ્રન લીડર અજય આહુજાએ સર્વોચ્ચ બલિદાન આપ્યું હતું. આ પછી ભારતે પોતાની રણનીતિ બદલી.
ફાઈટર પ્લેનના બદલે હેલિકોપ્ટરનો ઉપયોગ કરવાનો નિર્ણય લેવાયો હતો. આ હેલિકોપ્ટરોએ પાકિસ્તાની ચોકીઓને નિશાન બનાવવાનું શરૂ કર્યું. આ દરમિયાન એક હેલિકોપ્ટર ખોવાઈ ગયું હતું. આ પછી ભારતે મોરચા પર મિરાજ વિમાનો તૈનાત કર્યા. મિરાજ હુમલાએ પાકિસ્તાની સેનાની કમર તોડી નાખી.
‘તલવાર’થી પાકિસ્તાનમાં પેટ્રોલિયમનો પુરવઠો બંધ
નેવીએ તેનું ઓપરેશન ‘તલવાર’ શરૂ કર્યું. આ અંતર્ગત વેસ્ટર્ન નેવલ કમાન્ડ અને સધર્ન નેવલ કમાન્ડે અરબી સમુદ્રમાં પાકિસ્તાન પર નેવલ નાકાબંધી લાદી હતી. આ અવરોધને કારણે પાકિસ્તાનમાં પેટ્રોલિયમનો પુરવઠો પણ બંધ થઈ ગયો હતો. સ્થિતિ એવી બની કે તેની પાસે માત્ર છ દિવસનું પેટ્રોલિયમ બચ્યું હતું. ચારેબાજુથી ઘેરાયેલા પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન નવાઝ શરીફ મદદ માટે અમેરિકા પહોંચ્યા.
જે વાતચીતે પાકિસ્તાનનો પર્દાફાશ કર્યો હતો
Kargil War-એક તરફ શરીફ અમેરિકા પાસે મદદ માંગી રહ્યા હતા તો બીજી તરફ પરવેઝ મુશર્રફ ચીન પાસે મદદ માંગી રહ્યા હતા. આ દરમિયાન Kargil War અંગે મુશર્રફે કબૂલ્યું હતું કે તેમની સેના ભારતીય ક્ષેત્રમાં ઘૂસી ગઈ છે. ભારતે મુશર્રફના આ નિવેદનને અટકાવીને તેને સાર્વજનિક કર્યું. આ ખુલાસા સાથે જ પાકિસ્તાનનું આખું ષડયંત્ર દુનિયાની સામે આવ્યું.
14 જુલાઈએ ભારતે જાહેર કર્યું કે અમારું ઓપરેશન સફળ રહ્યું છે. આ પછી, ભારતીય સેનાએ દરેક ચોકીને સંપૂર્ણપણે આઝાદ કરી અને 26 જુલાઈના રોજ, સેનાએ યુદ્ધ સમાપ્તિની ઘોષણા કરી.
નોંધપાત્ર વાતએ છે કે પાકિસ્તાને એમનાં માર્યા ગયેલા સૈનિકોની ડેડ બોડીજ લઈ જવા નનૈયો ભણ્યો.
આ પણ વાંચો- Agniveer : “…ત્યારે મોદી 105 વર્ષના હશે, આજે કેમ ગાળો ખાય”…?
