Lakshadweep એ ભારતનો સૌથી નાનો કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ છે. ભારતના દક્ષિણ-પશ્ચિમ કિનારાથી Lakshadweep નું અંતર 200 થી 440 કિમી છે. Lakshadweep 36 નાના ટાપુઓનો સમૂહ છે, પરંતુ લોકો ફક્ત 10 ટાપુઓ પર જ રહે છે. અહીંની 96 ટકા વસ્તી મુસ્લિમ છે.
Lakshadweep ની રાજધાની કાવારત્તી છે. 2011ની વસ્તી ગણતરી મુજબ, Lakshadweep ની કુલ વસ્તી 64473 છે. અહીંનો સાક્ષરતા દર 91.82 ટકા છે, જે ભારતના ઘણા મોટા શહેરો કરતા વધારે છે.
Lakshadweep History
Lakshadweep ભારતનો ભાગ કેવી રીતે બન્યો?
આ ઘટના ઓગસ્ટ 1947 માં બની હતી જ્યારે ભારત અને Pakistan ના ભાગલા પડ્યા હતા. ભારતના ગૃહ મંત્રી અને નાયબ પ્રધાનમંત્રી સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે 500 થી વધુ રજવાડાઓને એક કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. Pakistan ના તત્કાલિન પ્રધાનમંત્રી લિયાકત અલી ખાને પંજાબ, સિંધ, બંગાળ અને હજારાને Pakistan માં ભેળવી દેવાનો પૂરો પ્રયાસ કર્યો હતો. પરંતુ કોઈએ Lakshadweep તરફ ધ્યાન આપ્યું નહીં.
આઝાદી પછી, Lakshadweep ભારત કે Pakistan ના અધિકારક્ષેત્ર હેઠળ ન હતું. કારણ કે બંને મુખ્ય ભૂમિના દેશોને પોતાની સાથે જોડવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા. કારણ કે Lakshadweep એક મુસ્લિમ બહુમતી વિસ્તાર છે. આ મૂંઝવણ વચ્ચે પાકિસ્તાને પોતાનું એક યુદ્ધ જહાજ Lakshadweep મોકલ્યું હતું. બીજી તરફ સરદાર પટેલે આર્કોટ રામાસ્વામી મુદલિયાર અને આર્કોટ લક્ષ્મણસ્વામી મુદલિયારને લશ્કર સાથે તરત જ Lakshadweep તરફ આગળ વધવા કહ્યું હતું.
Lakshadweep History
સરદાર પટેલે નિર્દેશ આપ્યો કે Lakshadweep ને જલદી કબજે કરવામાં આવે અને Lakshadweep માં ભારતીય રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવવામાં આવે. બીજી તરફ પાકિસ્તાની સેના પણ રસ્તામાં હતી. આખરે ભારતીય સેના પ્રથમ Lakshadweep પહોંચી અને ત્રિરંગો ફરકાવ્યો. થોડા સમય પછી Pakistanનું યુદ્ધ જહાજ પણ ત્યાં પહોંચી ગયું. પરંતુ ભારતના ત્રિરંગા ધ્વજને જોયા બાદ તેઓ શાંતિથી પરત ફર્યા હતા. ત્યારથી Lakshadweep ભારતનો અભિન્ન અંગ છે. જો આપણી સેના અડધો કલાક પણ મોડી પડી હોત તો આજે પરિસ્થિતિ જુદી હોત.
Lakshadweep ભારત માટે કેમ મહત્વનું છે?
ભારતની સુરક્ષાના દૃષ્ટિકોણથી Lakshadweep ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. United Nations Law of the Sea Conventions અનુસાર, કોઈપણ દેશનો તેના દરિયાકાંઠાથી 22 કિમી સુધીનો વિસ્તાર તે દેશના અધિકારક્ષેત્રમાં આવે છે. આ કારણે ભારતને 20 હજાર ચોરસ કિલોમીટર સુધીના દરિયામાં વધુ પ્રવેશ મળે છે. અહીંથી હિંદ મહાસાગર અને અરબી સમુદ્ર બંને પર નજર રાખી શકાય છે. તે સૈન્ય અને વ્યવસાયની દ્રષ્ટિએ પણ ખૂબ મહત્વ ધરાવે છે.
શા માટે Lakshadweepને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ બનાવવામાં આવ્યો?
જમ્મુ અને કાશ્મીરનો વિશેષ દરજ્જો નાબૂદ કર્યા પછી, ભારતમાં કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની કુલ સંખ્યા 8 છે. આ આઠમાં Lakshadweep પણ એક કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ છે. આઝાદી પછી, 1 નવેમ્બર 1956ના રોજ Lakshadweepની રચના કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ તરીકે કરવામાં આવી હતી. પછી તે Laccadive-Minicoy-Aminidivi તરીકે ઓળખાતું હતું. નવું નામ Lakshadweep 1 નવેમ્બર 1973 ના રોજ આપવામાં આવ્યું હતું. Lakshadweepમાં વસ્તી પ્રમાણ અને જમીન વિસ્તાર હોછો છે. આ કારણોસર તેમને રાજ્ય નોંધણી આપી શકાતી નથી. Lakshadweepને પણ ભૌગોલિક કારણોસર કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો હતો.
આ પણ વાંચો: UNESCO News: UNESCO માં કાર્યરત ભારતના પ્રતિનિધિએ ભારતને ખુશખબર