1990નું એ વર્ષ હતું..દેશમાં રામજન્મભૂમિ આંદોલન (ramjanm bhoomi andolan) ખુબ ઝડપથી ફેલાઇ રહ્યું હતું. ભગવાન રામ લલાના મંદિર માટેની તીવ્ર માગ હિન્દુઓમાં ઉઠી રહી હતી. હિન્દુ સંગઠનોના નેજા હેઠળ ગામડાઓ સુધી રામજન્મ ભૂમિની માગ થઇ રહી હતી. તેવામાં એલાન કરાયું કે અયોધ્યા (Ayodhya )માં ભગવાન રામલલાના મંદિર (Ayodhya Ram Mandir) પાસે કારસેવા કરાશે અને લોકોમાં ઝનૂન ફેલાયું. કારસેવા માટે દેશભરમાંથી લાખો કારસેવકો અયોધ્યા (Ayodhya ) પહોંચવા લાગ્યા હતા. હાથમાં ભગવો ઝંડો લઇ રામ લલા હમ આયેંગે, મંદિર વહી બનાયેંગેના નારા હેઠળ કાર સેવકો અયોધ્યા (Ayodhya ) પહોંચી રહ્યા હતા. 21થી 30 ઓક્ટોબર સુધી અયોધ્યા (Ayodhya )માં દેશની દરેક દિશામાંથી કાર્યકરો આવી રહ્યા હતા. હિન્દુ સંગઠનોના અશોક સિંઘલ, ઉમા ભારતી, વિનય કટિયાર જેવા નેતાઓ આ કાર્યકરોને માર્ગદર્શન આપી રહ્યા હતા. લાખો કારસેવકોમાં કોલકાતાના 2 લબરમુછીયા ભાઇઓ રામ કુમાર કોઠારી અને શરદ કોઠારી પણ સામેલ હતા.
बाबरी विध्वंस की संपूर्ण घटना…३० वर्ष …
नमन है सभी के योगदानों का“जय श्री राम”https://t.co/xM2O1qXcGV pic.twitter.com/2wAizzjgOB
— हिमंता बिस्वा शर्मा – Himanta Bishwa Sharma Parody (@HimantaBishwaa) December 31, 2023
લાખો કારસેવકો પહોંચતા સ્થિતિ વણસી
તે વખતે ઉત્તર પ્રદેશમાં મુલાયમ સિંહ યાદવની સરકાર હતી. મુલાયમસિંહે નક્કી કર્યું કે ભલે ગમે તે થાય પણ આ કારસેવકોને રોકી દેવામાં આવશે. મુલાયમસિંહે ફાયરિંગ કરવાનો પણ પોલીસને આદેશ કર્યો હતો. અયોધ્યા સહિતના આસપાસના વિસ્તારોમાં લાખો કારસેવકો પહોંચતા સ્થિતિ વણસી રહી હતી.
કોઠારી ભાઈઓએ બાબરી ગુંબજ પર ભગવો લહેરાવ્યો
આ લાખો કારસેવકોમાં કોલકાતામાં રહેતા બે કોઠારી ભાઈઓ હતા, રામકુમાર કોઠારી (23 વર્ષ) અને શરદ કોઠારી (20 વર્ષ), જેઓ કપાળ પર તિલક લગાવીને અને રામનું નામ લઈને કોલકાતાથી અયોધ્યા જવા રવાના થયા હતા. આ બંને ભાઈઓએ બાબરી મસ્જિદના ગુંબજ પર ચડીને ધ્વજ ફરકાવ્યો હતો.
બસ સાથે બેરિકેડ તોડી નાખ્યા
લગભગ 11 વાગ્યે સંતો અને કાર સેવકોએ સુરક્ષા દળોની બસને નિયંત્રિત કરી હતી જેમાં પોલીસે કાર સેવકોની અટકાયત કરી હતી અને તેમને શહેરની બહાર ખસેડી દીધા હતા. એક સાધુએ હનુમાન ગઢી પાસે ઉભેલી આ બસોમાંથી એક બસના ડ્રાઈવરને ધક્કો માર્યો અને તેને નીચે ધકેલી દીધો, બેરિકેડ તોડીને વિવાદિત માળખા તરફ લઈ ગયો. બેરિકેડીંગ તોડતાની સાથે જ જય શ્રી રામના નારા વધુ જોરથી થવા લાગ્યા અને 5000 થી વધુ કાર સેવકો વિવાદિત માળખાની નજીક પહોંચી ગયા. કદાચ હવે પોલીસ પણ સમજી ગઈ હતી કે કાર સેવકોને કાબૂમાં રાખવું તેમના માટે મુશ્કેલ બની રહ્યું છે.
અયોધ્યા શહેર ગોળીઓના પડઘાથી ધ્રૂજી ઉઠ્યું હતું
તે સમયે મુલાયમ સિંહ યાદવ યુપીના મુખ્યમંત્રી હતા. તેમની સ્પષ્ટ સૂચના હતી કે મસ્જિદને કોઈ નુકસાન ન પહોંચવું જોઈએ. પોલીસને પહેલા લોકોને વિખેરવા માટે માત્ર ટીયર ગેસના શેલનો ઉપયોગ કરવાની સ્પષ્ટ સૂચના આપવામાં આવી હતી, પરંતુ, બેરિકેડિંગ તૂટી ગયા પછી, કાર સેવકો વિવાદિત માળખાના ગુંબજ પર ચઢી ગયા. ત્યાં કોઠારી બ્રધર્સે ભગવો ધ્વજ ફરકાવ્યો હતો. આ પછી પોલીસે કાર સેવકો પર ગોળીબાર કર્યો હતો. સરકારી આંકડાઓ અનુસાર, 30 ઓક્ટોબર 1990ના રોજ અયોધ્યામાં થયેલા ગોળીબારમાં 5 કારસેવકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા. સીઆરપીએફના જવાનોએ બંને કોઠારી ભાઈઓને માર્યા હતા અને તેમનો પીછો કર્યો હતો.
કોઠારી બંધુઓ 200 કિલોમીટર ચાલીને અયોધ્યા પહોંચ્યા
કોઠારી બ્રધર્સના મિત્ર રાજેશ અગ્રવાલના કહેવા પ્રમાણે ‘આઈ વિટનેસ ઑફ અયોધ્યા’ પુસ્તક મુજબ 22 ઑક્ટોબરની રાત્રે શરદ અને રામકુમાર કોઠારી કોલકાતા (તે સમયે કલકત્તા)થી નીકળી ગયા હતા. સરકારે તમામ બસો અને ટ્રેનો બંધ કરી દીધી હતી જેથી વધુ લોકો અયોધ્યા ન પહોંચી શકે, પરંતુ મજબૂત ઇરાદા સાથે નીકળેલા કોઠારી બંધુઓએ બનારસમાં રોકાવાનું અને ટેક્સી દ્વારા આઝમગઢના ફુલપુર નગર પહોંચવાની યોજના બનાવી.
શરદ કોઠારી 30 ઓક્ટોબરના રોજ ગુંબજ પર ચઢનારા પ્રથમ વ્યક્તિ
રસ્તો બંધ હતો અને કોઈક રીતે બચવા બંને ભાઈઓ 25મી ઓક્ટોબરે અયોધ્યા તરફ પગપાળા નીકળ્યા. લગભગ 200 કિલોમીટર ચાલીને બંને 30 ઓક્ટોબરે અયોધ્યા પહોંચ્યા. શરદ કોઠારી 30 ઓક્ટોબરના રોજ ગુંબજ પર ચઢનારા પ્રથમ વ્યક્તિ હતા. ત્યારે તેનો ભાઈ રામકુમાર પણ આવ્યો હતો. બંનેએ ત્યાં ભગવો ધ્વજ ફરકાવ્યો હતો.
બંને ભાઈઓને ગોળી વાગી
પુસ્તક ‘આઈ વિટનેસ ઑફ અયોધ્યા’ અનુસાર, 30 ઓક્ટોબરે ગુંબજ પર ધ્વજ ફરકાવ્યા બાદ શરદ અને રામકુમાર 2 નવેમ્બરે વિનય કટિયારના નેતૃત્વમાં દિગંબર અખાડાથી હનુમાનગઢી તરફ જઈ રહ્યા હતા. ત્યારબાદ પોલીસ ગોળીબારથી બચવા બંને ભાઈઓ લાલ કોઠી શેરીમાં એક મકાનમાં છુપાઈ ગયા હતા.થોડા સમય પછી જ્યારે તેઓ બહાર આવ્યા ત્યારે પોલીસની ગોળીઓ તેમના શરીર પર વાગી હતી અને બંને ભાઈઓએ આ જ અયોધ્યા શહેરમાં બલિદાન આપ્યું હતું.
અંતિમયાત્રામાં હજારો લોકો ઉમટ્યા હતા
4 નવેમ્બર 1990ના રોજ શરદ અને રામકુમાર કોઠારીના સરયૂના ઘાટ પર અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં આવ્યા હતા. રામ માટે બલિદાન આપનાર આ બે ભાઈઓના અંતિમ સંસ્કારમાં હજારો લોકો ઉમટ્યા હતા. બંને ભાઈઓ દીર્ઘાયુષ્યના નારા ગુંજી રહ્યા હતા. શરદ અને રામકુમારનો પરિવાર પેઢીઓથી કોલકાતામાં રહે છે. તેઓ મૂળ રાજસ્થાનના બિકાનેર જિલ્લાના રહેવાસી હતા. બંને ભાઈઓના અંતિમ સંસ્કારના લગભગ એક મહિના બાદ 12મી ડિસેમ્બરે તેમની બહેનના લગ્ન થવાના હતા. બંને ભાઈઓએ વચન આપ્યું હતું કે તેઓ લગ્ન માટે પાછા આવશે પરંતુ તે થઈ શક્યું નહીં અને તેમના મૃત્યુના સમાચારથી ઘરમાં શોકનો માહોલ છવાઈ ગયો.
આજે પણ બહેન દીવો કરે છે
આજે પણ તેમની બહેન દરરોજ કોઠારી ભાઈઓ માટે દીવો પ્રગટાવે છે. આ સાથે તેમના પરિવારને એ વાત પર ગર્વ છે કે આ બંને ભાઈઓએ ભગવાન શ્રી રામ માટે પોતાના જીવનનું બલિદાન આપ્યું છે. આ બંને અમર ભાઈઓના પરિવારજનોને પણ પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા કાર્યક્રમ માટે આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું છે. સ્વાભાવિક છે કે તેમનું બલિદાન વ્યર્થ ન ગયું અને આજે અયોધ્યામાં ભગવાન શ્રી રામનું ભવ્ય મંદિર બનાવવામાં આવ્યું છે. લગભગ 550 વર્ષની લાંબી રાહ બાદ ફરી એકવાર રામ અયોધ્યા આવવાના છે.
આ પણ વાંચો—AYODHYA PRASAD : આ કંપની અયોધ્યા રામ મંદિરના ભક્તો માટે બનાવશે પ્રસાદ
