ભારતીય કાળ ગણનાની શરૂઆત લગભગ નવ લાખ વર્ષ પહેલા શરૂ થઇ છે. જ્યોતિષ શાસ્ત્રના સિદ્ધાંત અનુસાર, આ સમય દરમિયાન એવા ગ્રહો અને નક્ષત્રોનો સંયોગ હોય છે જેના કારણે વિજયયાત્રી જ્યારે વિજય યાત્રા શરૂ કરે છે ત્યારે તેને વિજય મળે છે.
ભગવાન શ્રી રામની વિજય યાત્રાની યાદમાં ઉજવવામાં આવતો વિજયાદશમીનો તહેવાર તેના ઘણા શાશ્વત મૂલ્યોને કારણે હજુ પણ સુસંગત છે. રાવણ પર શ્રી રામનો વિજય એ દૈવી અને માનવીય ગુણોનો વિજય છે – સત્ય, નૈતિકતા અને સદ્ગુણ – આસુરી અને અમાનવીય દુર્ગુણો – અનૈતિકતા, અસત્ય, ઘમંડ, ઘમંડ અને દુરાચાર પર. આ તહેવાર ન્યાયની જીત અને સ્ત્રીઓનું અપમાન કરનારાઓનો વિનાશ છે.
બીજી પૌરાણિક કથા મુજબ મહિષાસુર નામનો એક રાક્ષસ હતો જેણે ભગવાન બ્રહ્માની પૂજા કરીને એવું વરદાન મેળવ્યું હતું કે પૃથ્વી પર કોઈ તેને હરાવી શકશે નહીં એટલે કે તેનો વધ કરી શકશે નહીં. તેણે પોતાના પાપથી મહિષાસુરથી ખળભળાટ મચાવ્યો હતો. પછી બ્રહ્મા વિષ્ણુ મહેશે પોતાની શક્તિથી દેવી દુર્ગાની રચના કરી. મા દુર્ગા અને મહિષાસુર વચ્ચેની લડાઈ 9 દિવસ સુધી ચાલી અને 10મા દિવસે મા દુર્ગાએ રાક્ષસનો વધ કર્યો.
રામના પગલે ચાલવાનો શુભ સમય
આ તિથિની વિજય યાત્રા માત્ર લંકા કે રાવણ પરની રાજકીય જીત નથી, પરંતુ સનાતન ધર્મ અને માનવીય મૂલ્યોની જીત છે. તેની શરૂઆત દુ:ખમાં ધીરજ રાખવાની અને સુખના સમયે કદી અભિમાન ન કરવાની સલાહથી થઈ હતી.
આ અવસર ભગવાન શ્રી રામના પગલે ચાલવાનો સંકલ્પ લેવાનો શુભ સમય છે. દશેરાનો તહેવાર રાવણના દસ માથાના અહંકારના રૂપમાં અને તેના પુરુષત્વનો દુરુપયોગ કરતા વીસ હાથોના વિનાશનું પ્રતીક છે, જેઓ નિર્દોષ લોકોને સતત રડાવે છે. અશ્વિન શુલ્ક પક્ષની પ્રથમ નવરાત્રિથી વિજયાદશમીની પૂર્વ પીઠિકા શરૂ થાય છે.
નીલકંઠ-મહાદેવ ના દર્શન શુભ
દશેરાના તહેવાર પર જન કલ્યાણ માટે ઝેર પીને ગળું વાદળી કરનાર ભગવાન શિવના રૂપમાં નીલકંઠને જોવા ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. માન્યતાઓ અનુસાર, ભગવાન નીલકંઠ મુલાકાતીઓને સ્વસ્થ, સુખી અને સ્થિર રહેવા માટે આશીર્વાદ આપે છે. આ જ કારણ છે કે લોકો પોશાક પહેરીને સ્વસ્થ અને ખુશ મન સાથે તેની મુલાકાત લે છે.
હવામાન ખુશનુમા બને છે. પાક ખીલવા માંડે છે.
દશેરા પહેલા વરસાદને કારણે રાજાઓની યાત્રાઓ અને ચાતુર્માસને કારણે સાધુઓની અવરજવર મોકૂફ રાખવામાં આવે છે, પરંતુ અશ્વિન માસના શુક્લ પક્ષના આગમનથી માર્ગો સરળ બની જાય છે. સ્વચ્છ અંબરમાં પવનના સંયોગને કારણે વાદળો પક્ષીની જેમ ઉડવા લાગે છે. હવામાન ખુશનુમા બને છે. પાક ખીલવા માંડે છે. આ વર્ષે અશ્વિન મહિનાના શુક્લ પક્ષની દશમી તિથિ 24 ઓક્ટોબર, મંગળવાર છે.
દશમી તિથિ 23 ઓક્ટોબરે સાંજે 5.44 વાગ્યે શરૂ થશે અને 24 ઓક્ટોબરે બપોરે 3.14 વાગ્યે સમાપ્ત થશે.
દશેરાનો તહેવાર 24 ઓક્ટોબરે ઉજવવામાં આવશે.
આ વર્ષે દશેરા પર બે ખૂબ જ શુભ યોગ બનવા જઈ રહ્યા છે, એક રવિ યોગ અને બીજો વૃદ્ધિ યોગનું સંયોજન.