રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI)ની મોનેટરી પોલિસી રિવ્યુ મીટિંગ (MPC મીટિંગ)માં લેવાયેલા નિર્ણયો જાહેર કર્યા છે. આરબીઆઈના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે જણાવ્યું કે, કમિટીમાં રેપો રેટમાં કોઈપણ ફેરફાર ન કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે. એટલે કે રેપો રેટ 6.5 ટકા પર જાળવી રાખવામાં આવ્આયો છે. ત્રણ દિવસીય બેઠક 4 ઓક્ટોબરથી શરૂ થઈ હતી. મીટિંગમાં ફુગાવાનો દર, જીડીપી ગ્રોથ અને ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતો, જે સેન્ટ્રલ બેંક દ્વારા નક્કી કરવામાં આવેલી રેન્જથી ઉપર રહી હતી, સહિત અન્ય ઘણા મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી.
ઓગસ્ટ મહિનામાં ઘટીને 6.83 ટકા પર
દેશમાં ફુગાવાનો દર હાલમાં ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) દ્વારા નિર્ધારિત શ્રેણીની બહાર રહે છે. જો કે જુલાઈ 2023ની સરખામણીમાં ઓગસ્ટ મહિનામાં તેમાં ઘટાડો થયો હતો. નોંધનીય છે કે જુલાઈ મહિનામાં રિટેલ મોંઘવારી દર (CPI) 7.44 ટકાના સ્તરે હતો, જે ઓગસ્ટ મહિનામાં ઘટીને 6.83 ટકા પર આવી ગયો હતો.
RBI (RBI ટોલરન્સ બેન્ડ) ની રેન્જ વિશે વાત કરીએ તો, કેન્દ્રીય બેંકે દેશમાં ફુગાવાનો દર 2 થી 6 ટકાની રેન્જમાં રાખવાનો લક્ષ્યાંક નિર્ધારિત કર્યો છે. જુલાઈની સરખામણીએ ઓગસ્ટ મહિનામાં છૂટક ફુગાવાના ઘટાડામાં સૌથી મોટો ફાળો ખાદ્ય ફુગાવાના દરમાં ઘટાડો હતો. તે 10 ટકાથી નીચે 9.94 ટકા પર આવી ગયો છે, જે જુલાઈમાં 11.51 ટકા હતો.
રેપો રેટ 6.50 ટકા છે. RBIએ સતત ચોથી વખત રેપો રેટને સ્થિર
હાલમાં રેપો રેટ 6.50 ટકા છે. RBIએ સતત ચોથી વખત રેપો રેટને સ્થિર રાખ્યો છે. ગત વર્ષે સેન્ટ્રલ બેંકે ચરમસીમાએ પહોંચી ગયેલા ફુગાવાના દરને અંકુશમાં લેવા માટે આ દરમાં એક પછી એક અનેક વખત વધારો કર્યો હતો. મે 2022માં રેપો રેટ 4 ટકા હતો, જે ફેબ્રુઆરી 2023 સુધીમાં 6.50 ટકા પર પહોંચ્યો હતો. જો કે ત્યારપછી તેને યથાવત રાખવામાં આવ્યું છે.
રેપો રેટને આ રીતે સમજો
રેપો રેટ એ દર છે જેના પર રિઝર્વ બેંક અન્ય બેંકોને લોન આપે છે. તેથી, જ્યારે રેપો રેટ વધે છે, ત્યારે બેંકોને રિઝર્વ બેંક પાસેથી મોંઘા દરે લોન મળે છે. આના કારણે સામાન્ય લોકોને મળતી લોન પણ મોંઘી થાય છે અને તેમની લોનની EMI પણ વધી જાય છે. ફુગાવાને કાબૂમાં રાખવા માટે રિઝર્વ બેંક રેપો રેટમાં વધારો કરે છે અને લોન મોંઘી થાય છે. લોન મોંઘી થવાને કારણે અર્થતંત્રમાં રોકડ પ્રવાહમાં ઘટાડો થયો છે. આનાથી માંગ ઘટે છે અને ફુગાવાનો દર ઘટે છે. રેપો રેટ સિવાય રિવર્સ રેપો રેટ છે. રિવર્સ રેપો રેટ એ દર છે જેના અનુસાર રિઝર્વ બેંક અન્ય બેંકોને થાપણો પર વ્યાજ આપે છે.
આ પણ વાંચો-BUSINESS : રશિયા અને સાઉદી અરેબિયા વચ્ચેની આ જુગલબંધીને કારણે આખી દુનિયા પરેશાન…!