Bharat Ratna: ભાજપના દિગ્ગજ નેતા લાલકૃષ્ણ અડવાણીને ભારતના સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર ભારત રત્નથી સન્માનિત કરવામાં આવશે. થોડા સમય પહેલા બિહારની પૂર્વ મુખ્યમંત્રી કર્પૂરી ઠાકુરને મરણોત્તર ભારતના સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર ભારત રત્નથી સન્માનિત કરવાની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. ઉલ્લેખનીય છે કે, 1954માં સ્થપાયેલ આ પુરસ્કાર કલા, સાહિત્ય, વિજ્ઞાન, જાહેર સેવા અને રમતગમત સહિત વિવિધ ક્ષેત્રોમાં અસાધારણ સેવાની માન્યતામાં આપવામાં આવે છે.
અત્યાર સુધીમાં લાલકૃષ્ણ અડવાણી અને કર્પૂરી ઠાકુર સહિત 50 લોકોને ભારતના સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર ભારત રત્ન એનાયત કરવામાં આવ્યો છે. તો આવો જાણીએ એ 50 મહાપુરૂષોના નામ અને તેમના કાર્યો વિશે કે, તેઓને કયા ક્ષત્રની ઉત્કૃષ્ઠ કામગીરી બદલ ભારતના સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર ભારત રત્નથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યાં. આ રહી એ 50 મહાપુરૂષોની યાદી…
-
ચક્રવર્તી રાજગોપાલાચારી: ભારતના છેલ્લા ગવર્નર-જનરલ અને ભારતની સ્વતંત્રતા ચળવળમાં મુખ્ય વ્યક્તિ. (1954)
-
સર્વપલ્લી રાધાકૃષ્ણન: ફિલોસોફર અને ભારતના પ્રથમ ઉપરાષ્ટ્રપતિ અને બીજા રાષ્ટ્રપતિ, શિક્ષણમાં તેમના યોગદાન માટે જાણીતા. (1954)
-
ચંદ્રશેખર વેંકટ રામન: નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતા ભૌતિકશાસ્ત્રી પ્રકાશ સ્કેટરિંગમાં તેમના ગ્રાઉન્ડબ્રેકિંગ કાર્ય માટે પ્રખ્યાત.(1954)
-
ભગવાન દાસ: સ્વતંત્રતા સેનાની, ફિલોસોફર અને કાશી વિદ્યાપીઠના સ્થાપક. (1955)
-
મોક્ષગુંડમ વિશ્વેશ્વરાય: વિખ્યાત ઈજનેર, રાજનેતા અને મૈસુરના દિવાન, એન્જિનિયરિંગમાં તેમના યોગદાન માટે જાણીતા છે. (1955)
-
જવાહરલાલ નેહરુ: સ્વતંત્ર ભારતના પ્રથમ વડાપ્રધાન અને દેશની આઝાદીની લડતમાં કેન્દ્રીય વ્યક્તિ. (1955)
-
ગોવિંદ બલ્લભ પંત: સ્ટેટ્સમેન અને આધુનિક ભારતના મુખ્ય આર્કિટેક્ટ્સમાંના એક, ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્ય પ્રધાન તરીકે સેવા આપી હતી. (1957)
-
ધોંડો કેશવ કર્વે: સમાજ સુધારક અને શિક્ષક, મહિલા શિક્ષણ અને વિધવા પુનર્લગ્નને પ્રોત્સાહન આપવાના તેમના કાર્ય માટે જાણીતા. (1958)
-
બિધાન ચંદ્ર રોય: ચિકિત્સક, સ્વાતંત્ર્ય સેનાની અને પશ્ચિમ બંગાળના મુખ્યમંત્રી. (1961)
-
પુરુષોત્તમ દાસ ટંડન: સ્વતંત્રતા સેનાની અને ભારતીય સ્વતંત્રતા ચળવળમાં અગ્રણી વ્યક્તિ. (1961)
-
રાજેન્દ્ર પ્રસાદ: ભારતના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ, ભારતીય બંધારણના મુસદ્દામાં નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવી હતી. (1962)
-
ઝાકિર હુસૈન: વિદ્વાન અને ભારતના ત્રીજા રાષ્ટ્રપતિ, શિક્ષણમાં તેમના યોગદાન માટે જાણીતા. (1963)
-
પાંડુરંગ વામન કાણે: ઈન્ડોલોજિસ્ટ અને સંસ્કૃત વિદ્વાન, તેમના ઐતિહાસિક સંશોધન માટે જાણીતા. (1963)
-
લાલ બહાદુર શાસ્ત્રી : ભારતના બીજા વડાપ્રધાન, 1965ના ભારત-પાક યુદ્ધ દરમિયાન તેમના નેતૃત્વ માટે જાણીતા. (1966 – મરણોત્તર)
-
ઈન્દિરા ગાંધી: ભારતના પ્રથમ મહિલા વડાપ્રધાન, રાષ્ટ્રના રાજકીય લેન્ડસ્કેપને આકાર આપવામાં નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવી હતી. (1971)
-
વરાહગિરિ વેંકટ ગિરી: ટ્રેડ યુનિયનિસ્ટ અને ભારતના ચોથા રાષ્ટ્રપતિ. (1975)
-
કુમારસ્વામી કામરાજ: સ્વાતંત્ર્ય સેનાની અને મુખ્ય રાજકીય વ્યક્તિ, તમિલનાડુના મુખ્યમંત્રી તરીકે સેવા આપી હતી. (1976 – મરણોત્તર)
-
મધર ટેરેસા: મિશનરી નન અને નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર વિજેતા, ગરીબ અને બીમાર લોકોમાં તેમના માનવતાવાદી કાર્ય માટે જાણીતા. (1980)
-
વિનોબા ભાવે: અહિંસાના હિમાયતી અને મહાત્મા ગાંધીના મુખ્ય શિષ્ય, ભૂદાન ચળવળ માટે જાણીતા. (1983 – મરણોત્તર)
-
અબ્દુલ ગફાર ખાન: સ્વતંત્રતા સેનાની અને ભારતીય સ્વતંત્રતા ચળવળના અગ્રણી નેતા. (1987)
-
મરુદુર ગોપાલન રામચંદ્રન: અભિનેતા અને રાજકારણી, તમિલનાડુના મુખ્યમંત્રી તરીકે સેવા આપી હતી. (1988 – મરણોત્તર)
-
ભીમ રાવ રામજી આંબેડકર: ભારતીય બંધારણના આર્કિટેક્ટ અને સામાજિક ન્યાયના ચેમ્પિયન. (1990 – મરણોત્તર)
-
નેલ્સન મંડેલા: દક્ષિણ આફ્રિકાના પ્રથમ અશ્વેત રાષ્ટ્રપતિ. (1990)
-
રાજીવ ગાંધી: તેઓ, 41 વર્ષની વયે, વિશ્વના સૌથી યુવા ચૂંટાયેલા સરકારના વડાઓમાંના એક હતા. (1991 – મરણોત્તર)
-
સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ: ભારતીય સ્વતંત્રતા ચળવળમાં મુખ્ય વ્યક્તિ, ભારતીય સંઘમાં રજવાડાઓના એકીકરણમાં નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવી હતી. (1991 – મરણોત્તર)
-
મોરારજી રણછોડજી દેસાઈ: સ્વતંત્રતા કાર્યકર્તા અને ભારતના ચોથા વડાપ્રધાન. (1991)
-
મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદ: વિદ્વાન, સ્વાતંત્ર્ય સેનાની, અને સ્વતંત્ર ભારતમાં પ્રથમ શિક્ષણ મંત્રી. (1992 – મરણોત્તર)
-
જહાંગીર રતનજી દાદાભાઈ ટાટા: ઉદ્યોગપતિ અને પરોપકારી, ભારતીય ઉદ્યોગમાં તેમના યોગદાન માટે જાણીતા.(1992)
-
સત્યજીત રે: ફિલ્મ નિર્માતા અને વિશ્વ સિનેમાના ઈતિહાસના મહાન દિગ્દર્શકોમાંના એક.(1992)
-
ગુલઝારીલાલ નંદા: અર્થશાસ્ત્રી અને રાજકારણી, બે વખત ભારતના વચગાળાના વડા પ્રધાન તરીકે સેવા આપી હતી. (1997)
-
અરુણા અસફ અલી: સ્વતંત્રતા કાર્યકર્તા અને દિલ્હીના મેયર તરીકે ચૂંટાયેલી પ્રથમ મહિલા. (1997 – મરણોત્તર)
-
એ.પી.જે. અબ્દુલ કલામ: પ્રખ્યાત વૈજ્ઞાનિક અને ભારતના 11મા રાષ્ટ્રપતિ.(1997)
-
એમ.એસ. સુબ્બુલક્ષ્મી: કર્ણાટિક શાસ્ત્રીય ગાયિકા, ભારત રત્ન એનાયત થનાર પ્રથમ સંગીતકાર. (1998)
-
ચિદમ્બરમ સુબ્રમણ્યમ: સ્વતંત્રતા સેનાની, રાજકારણી અને રાજનેતા.(1998)
-
જયપ્રકાશ નારાયણ: સ્વતંત્રતા સેનાની અને રાજકીય નેતા, ભારતમાં કટોકટી દરમિયાન નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવી હતી.(1999 – મરણોત્તર)
-
અમર્ત્ય સેન: નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતા અર્થશાસ્ત્રી કલ્યાણ અર્થશાસ્ત્ર પર તેમના કાર્ય માટે જાણીતા છે. (1999)
-
ગોપીનાથ બોરદોલોઈ: સ્વતંત્રતા સેનાની અને આસામના પ્રથમ મુખ્યમંત્રી. (1999 – મરણોત્તર)
-
રવિ શંકર: સિતાર કલાકાર અને પશ્ચિમમાં ભારતીય શાસ્ત્રીય સંગીતના લોકપ્રિયતામાં મુખ્ય વ્યક્તિ. (1999)
-
લતા મંગેશકર: સુપ્રસિદ્ધ પ્લેબેક સિંગર, જેને ઘણી વખત “ભારતના નાઇટિંગેલ” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. (2001)
-
બિસ્મિલ્લા ખાન: શહનાઈ ઉસ્તાદ અને ભારતના શ્રેષ્ઠ શાસ્ત્રીય સંગીતકારોમાંના એક. (2001)
-
ભીમસેન જોશી: હિન્દુસ્તાની શાસ્ત્રીય સંગીતમાં જાણીતા ગાયક. (2009)
-
સી.એન.આર. રાવ: પ્રખ્યાત રસાયણશાસ્ત્રી અને ભારતમાં વૈજ્ઞાનિક સંશોધનમાં અગ્રણી વ્યક્તિ. (2014)
-
સચિન તેંડુલકર: તેઓને ક્રિકેટના પિતા કહેવામાં આવે છે, રમતના ઇતિહાસમાં સર્વશ્રેષ્ઠ બેટ્સમેનોમાંના એક તરીકે વ્યાપકપણે ગણવામાં આવે છે. (2014)
-
અટલ બિહારી વાજપેયી: પ્રેરણાદાયી રાજનેતા અને ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન, તેમની વક્તૃત્વ કુશળતા માટે જાણીતા છે. (2015)
-
મદન મોહન માલવિયા: શિક્ષણવિદ અને બનારસ હિંદુ યુનિવર્સિટીના સ્થાપક. (2015 – મરણોત્તર)
-
નાનાજી દેશમુખ: સામાજિક કાર્યકર અને રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘમાં મુખ્ય વ્યક્તિ.(2019 – મરણોત્તર)
-
ભૂપેન્દ્ર કુમાર હઝારિકા: જાણીતા ગાયક, ગીતકાર અને ફિલ્મ નિર્માતા, ભારતીય કલા અને સંસ્કૃતિમાં તેમના યોગદાન માટે ઉજવવામાં આવે છે.(2019 – મરણોત્તર)
-
પ્રણવ મુખર્જી: પીઢ રાજકારણી અને ભારતના 13મા રાષ્ટ્રપતિ. (2019)
-
કર્પૂરી ઠાકુર: બિહારના ભૂતપૂર્વ મુખ્યમંત્રી જેમણે હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા સમુદાયોના ઉત્થાન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું. (2024 – મરણોત્તર)
-
લાલ કૃષ્ણ અડવાણી: ભૂતપૂર્વ ગૃહ પ્રધાન કે જેમણે ભારતીય જનતા પાર્ટીના વિકાસમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી અને ભારતના નાયબ વડા પ્રધાન તરીકે સેવા આપી હતી. (2024)