આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલાક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલો છે.
૧૯૫૭ – સોવિયત સંઘે સ્પુટનિકની શરૂઆત કરી. માનવામાં આવે છે કે યુએસ અને સોવિયત યુનિયન વચ્ચે અવકાશ દોડ અહીંથી શરૂ થઈ હતી.
પ્રથમ કૃત્રિમ પૃથ્વી ઉપગ્રહ હતો. સોવિયેત અવકાશ કાર્યક્રમના ભાગરૂપે ૪ ઓક્ટોબર ૧૯૫૭ના રોજ યુએસએસઆર દ્વારા તેને લંબગોળ નિમ્ન પૃથ્વી ભ્રમણકક્ષામાં લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. તેની બેટરીઓ મૃત્યુ પામે તે પહેલા ત્રણ સપ્તાહ સુધી પરિભ્રમણ કર્યું અને પછી ૪ જાન્યુઆરી ૧૯૫૮ ના રોજ તે વાતાવરણમાં પાછું આવે તે પહેલા બે મહિના સુધી શાંતિથી ભ્રમણ કર્યું.તે રેડિયો કાર્યક્રમોને પ્રસારિત કરવા માટે ચાર બાહ્ય રેડિયો એન્ટેના સાથે ૫૮ સેન્ટિમીટર (૨૩ઇંચ) વ્યાસમાં પોલિશ્ડ ધાતુનો ગોળો હતો. તેનું રેડિયો સિગ્નલ રેડિયો એમેચ્યુઅર્સ દ્વારા સરળતાથી ઓળખી શકાય તેવું હતું, અને ૬૫ ° ભ્રમણકક્ષાનો ઝોક અને તેની ભ્રમણકક્ષાનો સમયગાળો તેના ફ્લાઇટ પાથને વર્ચ્યુઅલ રીતે સમગ્ર વસતી પૃથ્વીને આવરી લે છે.
૨૬ ઓક્ટોબર ૧૯૫૭ ના રોજ ટ્રાન્સમીટર બેટરીઓ સમાપ્ત ન થાય ત્યાં સુધી ૨૧ દિવસ સુધી સિગ્નલો ચાલુ રહ્યા. પૃથ્વીના વાતાવરણમાં પુનeringપ્રવેશ કરતી વખતે સ્પુટનિક ૧૪ જાન્યુઆરી ૧૯૫૮ ના રોજ બળી ગયું, પૃથ્વીની 1,440 પૂર્ણ ભ્રમણકક્ષાઓ, 7.0 × 107 ની મુસાફરી કરી કિમી (4.3 × 107 માઇલ)અંતર લગભગ કિ.મી.ની મુસાફરી કરી હતી.
૨૦૦૩ -ઇઝરાયેલમાં મેક્સિમ રેસ્ટોરન્ટ આત્મઘાતી બોમ્બ ધડાકામાં એકવીસ ઇઝરાયલીઓ, યહૂદીઓ અને આરબો બંને માર્યા ગયા હતા.
મેક્સિમ રેસ્ટોરન્ટ આત્મઘાતી બોમ્બ ધડાકો એ આત્મઘાતી બોમ્બ ધડાકો હતો જે ૪ ઓક્ટોબર, ૨૦૦૩ ના રોજ ઇઝરાયલના હાઇફામાં બીચફ્રન્ટ “મેક્સિમ” રેસ્ટોરન્ટમાં થયો હતો. આ હુમલામાં એકવીસ લોકો માર્યા ગયા હતા અને ૬૦ ઘાયલ થયા હતા. પીડિતોમાં બે પરિવાર અને બે મહિનાના બાળક સહિત ચાર બાળકો હતા.
આતંકી સંગઠન ઇસ્લામિક જેહાદે આ હુમલાની જવાબદારી લીધી છે. પેલેસ્ટાઇનના રાષ્ટ્રપતિ યાસર અરાફાતે તેની નિંદા કરી હતી. વિસ્ફોટથી રેસ્ટોરન્ટનો આંતરિક ભાગ નાશ પામ્યો હતો (હુમલાના સાત મહિના પછી તે સંપૂર્ણપણે ફરીથી બનાવવામાં આવ્યો હતો).
૨૦૦૬ – વિકિલિક્સ શરૂ કરવામાં આવ્યું.
WikiLeaks એ એક આંતરરાષ્ટ્રીય બિન-લાભકારી સંસ્થા છે જે અનામી સ્ત્રોતો દ્વારા પૂરા પાડવામાં આવેલ સમાચાર લિક અને વર્ગીકૃત મીડિયા પ્રકાશિત કરે છે. સનશાઈન પ્રેસ નામની સંસ્થા દ્વારા આઇસલેન્ડમાં ૨૦૦૬માં શરૂ કરવામાં આવેલી તેની વેબસાઇટે ૨૦૧૫ માં જણાવ્યું હતું કે તેણે તેના પ્રથમ ૧૦ વર્ષમાં ૧૦ મિલિયન દસ્તાવેજો ઓનલાઈન બહાર પાડ્યા હતા. જુલિયન અસાંજે, એક ઓસ્ટ્રેલિયન ઈન્ટરનેટ કાર્યકર્તા, સામાન્ય રીતે તેના સ્થાપક અને નિર્દેશક તરીકે વર્ણવવામાં આવે છે. સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૮ થી, ક્રિસ્ટિન હ્રાફન્સન તેના એડિટર-ઇન-ચીફ તરીકે સેવા આપે છે.
૨૦૧૧ – નોબેલ પારિતોષિક સમિતિએ ભૌતિકશાસ્ત્રના ક્ષેત્રમાં તેમના અમૂલ્ય યોગદાન બદલ અમેરિકાના સોલ પર્લમટર અને અમેરિકાના એડમ રીસ અને ઑસ્ટ્રેલિયાના અમેરિકન નાગરિક બ્રાયન શ્મિટને ૨૦૧૧ ના નોબેલ પુરસ્કારની જાહેરાત કરી હતી.
૨૦૧૧-અફઘાનિસ્તાનના રાષ્ટ્રપતિ હામિદ કરઝાઇની ભારત મુલાકાત દરમિયાન ભારતીય વડા પ્રધાન મનમોહન સિંહ સાથેની બેઠકમાં, વ્યૂહાત્મક બાબતો, ખનિજ સંપત્તિની ભાગીદારી અને તેલ અને ગેસ સંશોધન પરની ભાગીદારી પર ત્રણ કરાર પર હસ્તાક્ષર થયા હતા.
૨૦૧૧-રાષ્ટ્રીય માનવ અને ઈતિહાસ સંસ્થાન, મેક્સિકો એ ઉત્તરના દુરંગો પ્રાંતના માનવ હાડકાંઓના આધારે દાવો કર્યો છે કે પ્રાચીન કાળમાં આદિવાસીઓ નરભક્ષક હતા.
૨૦૧૧-ભારતીય રાષ્ટ્રપતિ પ્રતિભા પાટિલની મુલાકાત દરમિયાન ભારત અને સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ વચ્ચે નાણાકીય ક્ષેત્રે સહયોગ માટે દ્વિપક્ષીય કરાર થયો હતો, જે આવકવેરા વિભાગ વચ્ચે સહકાર વધારવામાં મદદ કરશે અને સ્વિસ બેંકોમાં ભારતીયોના ખાતા શોધી કાઢશે તેવું નક્કી થયું હતું.
૨૦૧૧-ભારતના નંબર વન ડબલ ટ્રેપ શૂટર ભારતના રોંજન સોઢી યુએઈના અલ આઈન ખાતે વર્લ્ડ કપ મેચમાં ચાઇનાના ઓલિમ્પિક મેડલ વિજેતા બિનયુઆનને હરાવીને પોતાના ખિતાબનો બચાવ કરનારો વિશ્વનો પ્રથમ ખેલાડી બન્યો છે.
રોંજન સોઢીનો જન્મ ૨૩ ઓક્ટોબર ૧૯૭૯ ફિરોઝપુર, પંજાબમાં થયો હતો. એક ભારતીય ડબલ ટ્રેપ શૂટર છે. તેણે ૨૦૧૦ કોમનવેલ્થ ગેમ્સમાં બે સિલ્વર મેડલ અને ૨૦૧૦ એશિયન ગેમ્સમાં ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો. ૨૦૧૧ માં, તે વિશ્વ કપ ટાઇટલનો સફળતાપૂર્વક બચાવ કરનાર પ્રથમ ભારતીય બન્યો. તેઓ અર્જુન પુરસ્કાર અને રાજીવ ગાંધી ખેલ રત્ન પુરસ્કાર (૨૦૧૩) પણ પ્રાપ્તકર્તા છે.
અવતરણ:-
૧૮૫૭ – શ્યામજી કૃષ્ણ વર્મા, ભારતના સ્વાતંત્ર્ય સેનાની અને ક્રાંતિકારી, વકીલ અને રાષ્ટ્રવાદી પત્રકાર.
શ્યામજી કૃષ્ણ વર્મા જેમણે લંડનમાં ઈન્ડિયન સોશિયોલૉજીસ્ટ (માસિક) ઈન્ડિયન હોમરુલ સોસાયટી અને ઈન્ડિયા હાઉસની સ્થાપના કરી હતી અને વિદેશમાં રહીને ભારતીય સ્વતંત્રતાની ચળવળમાં સક્રિય ફાળો આપ્યો હતો
તેમનો જન્મ ૪ ઓક્ટોબર ૧૮૫૭ના રોજ કચ્છના માંડવી બંદર ખાતે ભાનુશાળી (ભણસાલી) કુટુંબમાં થયો હતો. તેમના પિતા કરસનજી (કૃષ્ણદાસ ભણસાલી) મુંબઈની વેપારી પેઢીમાં નોકરી કરી જીવનનિર્વાહ ચલાવતાં હતા. તેમની માતાનું નામ ગોમતીબાઇ હતું. ૧૧ વર્ષની વયે જ બાળક શ્યામજીએ માતાપિતાનું છત્ર ગુમાવી દીધું હતું. તેમનો પ્રાથમિક અભ્યાસ માંડવી ખાતે થયો હતો. અભ્યાસમાં તેજસ્વી કિશોર શ્યામજીને ભાટિયા જ્ઞાતિના સદગૃહસ્થ શેઠ મથુરદાસ લવજીએ મુંબઈ તેડાવી વિલ્સન હાઈસ્કૂલમાં પ્રવેશ અપાવ્યો હતો. વિલ્સન સ્કૂલના અંગ્રેજી અભ્યાસની સાથેસાથે તેમણે સંસ્કૃત પાઠશાળામાં પણ અભ્યાસ કર્યો. ત્યારબાદ એલ્ફિન્સ્ટન હાઈસ્કૂલમાં અભ્યાસ અર્થે જોડાયાં. ઇ.સ. ૧૮૭૪માં તેમણે દયાનંદ સરસ્વતીનું શિષ્યત્વ પ્રાપ્ત કરેલું અને આર્યસમાજી બન્યા. તેમની શિક્ષા દિક્ષાથી શ્યામજી કૃષ્ણ વર્મામાં ક્રાન્તિના બીજ રોપાયાં. શ્યામજી કરસનજી હવે શ્યામજી કૃષ્ણ વર્મા તરીકે જાણીતા બન્યા. સ્વરાજની લડતમાં દયાનંદ સરસ્વતીની પ્રેરણા અને પ્રોત્સાહન મળતાં ક્રાંતિકારી બન્યા. આર્ય સમાજના પ્રચાર માટે તેમણે લાહોર, બનારસ, મુંબઈ, અમદાવાદ, સુરત, નાસિક વગેરે સ્થળોએ સભાઓ ભરી પ્રવચન આપ્યાં. ૧૮૭૫માં તેમના લગન ભાટિયા જ્ઞાતિના શ્રીમંત ઉદ્યોગપતિની પુત્રી અને તેમના શાળા સમયના મિત્ર રામદાસની બહેન ભાનુમતી સાથે થયા. તેમના સંસ્કૃત ભાષા પરના પ્રભુત્વ અને જ્ઞાનથી પ્રભવિત થઈને ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટીના સંસ્કૃતના પ્રાધ્યાપક મોનિયર વિલિયમ્સે ૧૮૭૭માં પોતાના મદદનીશ તરીકે ઓક્સફોર્ડ તેડાવ્યાં. ૧૮૭૯માં તેઓ ઈગ્લેન્ડ ગયા. જ્યાં વિલિયમ્સના મદદનીશ તરીકે કાર્ય કરવાની સાથે ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટીની જ બલિયોલ કોલેજમાં પ્રવેશ મેળવ્યો અને ૧૮૮૩માં ડિસ્ટિંક્શન સાથે બી.એ. થયા. ઉપરાંત કાયદાના અભ્યાસ માટે ઈનર ટેમ્પલમાં પ્રવેશ મેળવ્યો અને નવેમ્બર ૧૮૮૪માં કાયદાની પદવી મેળવી બેરિસ્ટર થયાં.
૧ જુલાઈ ૧૯૦૫ના રોજ આ મકાનને ‘ઈન્ડિયા હાઉસ’ તરીકે ખુલ્લું મૂકવામાં આવ્યું.શ્યામજીની ઈગ્લૅન્ડ ખાતેની વધતી જતી ક્રાંતિકારી પ્રવૃત્તિઓને કારણે તેમના પર પોલીસની ધોંસ વધતી ચાલી ગઈ પરિણામે જૂન ૧૯૦૭માં તેઓ પેરિસ ચાલ્યા ગયા. ઈન્ડિયન સોશિયોલૉજીસ્ટમાં શ્યામજીએ લખેલા કેટલાક ક્રાંતિકારી લેખોને કારણે એપ્રિલ ૧૯૦૯માં ઈગ્લૅન્ડના ન્યાયાધિશોએ તેમની બેરિસ્ટર તરીકેની સનદ પાછી લઈ લીધી હતી.
શ્યામજી કૃષ્ણવર્મા જીનીવા ખાતે ૩૧ મી માર્ચ ૧૯૩૦ના રોજ અવસાન પામ્યા. તેમની અંતિમ ઈચ્છા પોતાના અસ્થિ સ્વદેશ લઇ જવાની હતી. જે ગુજરાત સરકાર દ્વારા ૨૦૦૩માં ગુજરાત લાવવામાં આવ્યા. તેની વીરાંજલિયાત્રા સ્વરૂપે ગુજરાતમાં પ્રદક્ષિણા કરી.
૧૦૦ વર્ષ પહેલા પણ એમની લાખોપતિમાં ગણત્રી થતી. આમ છતાં એમણે પોતાનું કોઇ જ વીલ બનાવ્યું નહોતું. એમના અર્ધાગીની ભાનુમતીએ શ્યામજીના મૃત્યુ બાદ એમનું વસીયતનામું તૈયાર કર્યુ હતું. જેના પાવર ઓફ એટર્ની શ્યામજીના પેરીસમાં રહેતા ખાસ મિત્ર સરદારસિંહજી રાણાએ ૧૯૩૬માં મેળવ્યા હતા.
શ્યામજીને કોઇ સંતાન નહોતું. પણ ભારતના નવયુવાનોના અભ્યાસ માટે એ જમાનામાં એમણે ૯૦,૦૦૦ ફ્રાન્કનું દાન આપ્યું હતું. ફ્રાન્સમાં યુનિવર્સિટી ઓફ પેરીસમાં કૃષ્ણ વર્મા ફાઉન્ડેશન છે. ફ્રાન્સ ભણવા આવવા ઇચ્છતા હિંદુ યુવાનો માટે એમણે સ્કોલરશીપ જાહેર કરી હતી. ત્યાંની સંસ્કૃત લાઇબ્રેરી માટે એમણે અનુદાન આપ્યું હતું. ચિત્રલેખાએ એમના વસિયતની ફ્રેન્ચમાંથી અંગ્રેજી અનુવાદ કરેલી કોપી મેળવી છે.
શ્યામજી ભારત માટે જાસુસી કરતા હોવાની અંગ્રેજોને દ્રઢ શંકા હતી એટલે જ એમના પર બ્રિટીશ ગુપ્તચરતંત્ર ચાંપતી નજર રાખતું.
