- સુપ્રીમ કોર્ટે SC/ST ક્વોટામાં ક્વોટાને મંજૂરી આપી
- 6-1 દ્વારા તરફેણમાં નિર્ણય આપ્યો
- 7 ન્યાયાધીશોની બંધારણીય બેન્ચે બહુમતીથી નિર્ણય કર્યો
સુપ્રીમ કોર્ટે (Supreme Court) અનામતને લઈને મોટો નિર્ણય આપ્યો છે અને 2004 માં ઈવી ચિન્નૈયા કેસમાં આપેલા 5 જજોના નિર્ણયને પલટી નાખ્યો છે. 2004 માં આપેલા નિર્ણયમાં સુપ્રીમ કોર્ટે (Supreme Court) કહ્યું હતું કે SC/ST જનજાતિમાં પેટા કેટેગરી બનાવી શકાય નહીં. હવે સુપ્રીમ કોર્ટના 7 ન્યાયાધીશોની બંધારણીય બેન્ચે બહુમતીથી નિર્ણય કર્યો છે કે રાજ્ય સરકાર અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિ (વધુ અનામતનો લાભ મેળવે તેવી શ્રેણીઓ) વચ્ચે તે તમામ શ્રેણીઓ બનાવી શકે છે.
ભારતીય બંધારણ મુજબ, દેશની વસ્તી મૂળભૂત રીતે વિવિધ જાતિઓના આધારે ચાર વર્ગો (સામાન્ય, અન્ય પછાત વર્ગો, અનુસૂચિત જાતિ, અનુસૂચિત જનજાતિ)માં વહેંચાયેલી છે. હવે સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય પછી, અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિની અંદર ઘણી શ્રેણીઓ બનાવવામાં આવી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, રાજ્ય સરકારો અનુસૂચિત જાતિ અથવા અનુસૂચિત જનજાતિમાં આવતી કોઈપણ એક શ્રેણીને અનામતનો વધુ લાભ આપી શકશે.
Supreme Court holds sub-classification within reserved classes SC/STs is permissible
CJI DY Chandrachud says there are 6 opinions. Justice Bela Trivedi has dissented. CJI says majority of us have overruled EV Chinnaiah and we hold sub classification is permitted
7-judge bench… pic.twitter.com/BIXU1J5PUq
— ANI (@ANI) August 1, 2024
આ પણ વાંચો : Jharkhand ના લાતેહારમાં દુઃખદ અકસ્માત, વીજ શોક લાગવાથી 5 કાવડ યાત્રીઓના મોત, 3 દાઝ્યા…
સુપ્રીમ કોર્ટે શું કહ્યું?
સુપ્રીમ કોર્ટના સાત જજોની બેન્ચે 6-1ની બહુમતીથી ચુકાદો આપ્યો હતો. જસ્ટિસ બેલા ત્રિવેદી સિવાય, અન્ય છ જજોએ કહ્યું કે કલમ 15, 16 માં એવું કંઈ નથી, જે રાજ્યને કોઈપણ જાતિને પેટા-વર્ગીકરણ કરતા અટકાવે. સુપ્રીમ કોર્ટની બેન્ચે કહ્યું કે પેટા વર્ગીકરણનો આધાર રાજ્યના સાચા ડેટા પર આધારિત હોવો જોઈએ, આ મામલે રાજ્ય પોતાની મરજીથી કામ કરી શકે નહીં. જો કે, અનામત હોવા છતાં, નીચલા વર્ગના લોકોને તેમનો વ્યવસાય છોડવો મુશ્કેલ લાગે છે. જસ્ટિસ બીઆર ગવઈએ સામાજિક લોકશાહીની જરૂરિયાત પર બીઆર આંબેડકરના ભાષણને ટાંક્યું. જસ્ટિસ ગવઈએ કહ્યું કે, પછાત સમુદાયોને પ્રાધાન્ય આપવું એ રાજ્યની ફરજ છે, માત્ર SC/ST વર્ગના થોડા લોકો જ અનામતનો લાભ ઉઠાવી રહ્યા છે. જમીની વાસ્તવિકતાને નકારી શકાય નહીં કે SC/ST માં એવી શ્રેણીઓ છે જે સદીઓથી જુલમનો સામનો કરી રહી છે. પેટા-વર્ગીકરણનો આધાર એ છે કે એક જૂથ મોટા જૂથ કરતાં વધુ ભેદભાવનો સામનો કરે છે.
આ પણ વાંચો : Himachal Pradesh : શિમલા અને મંડીમાં વાદળ ફાટ્યું, 50 થી વધુ લોકો ગુમ, એકનું મોત
ક્રીમી લેયરને સફાઈ કામદારના બાળક સાથે સરખાવી શકાય નહીં…
તેમના નિર્ણયના સમર્થનમાં, સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધીશોએ કહ્યું કે અનુસૂચિત જાતિના ક્રીમી લેયર (સંપન્ન વર્ગ) ના બાળકોની સરખામણી અનુસૂચિત જાતિના વ્યક્તિના બાળકો સાથે કરવી અપ્રમાણિક હશે જે ગામમાં જાતે સફાઈ કામદાર છે. . જસ્ટિસ બીઆર ગવઈએ બાબા સાહેબ આંબેડકરનું નિવેદન વાંચ્યું કે – ઈતિહાસ બતાવે છે કે જ્યારે નૈતિકતા અર્થતંત્રનો સામનો કરે છે, ત્યારે અર્થતંત્ર જીતે છે.
આ પણ વાંચો : Delhi Rain : દિલ્હી બોર્ડર પર મોટી દુર્ઘટના, ગાઝીપુરમાં નાળામાં ડૂબી જવાથી માતા-પુત્રનું મોત…
