18 મી લોકસભા ચૂંટણીમાં ભારતીય જનતા પાર્ટી જાદુઈ બહુમતીના આંકડા (272)થી પાછળ રહી ગયા બાદ અને NDA ને બહુમતી મળ્યા બાદ, રાજકીય ગતિવિધિઓ તેજ થઈ રહી છે, અને હવે મોદી સરકારની રચનાને લઈને ઉત્તેજના ચાલી રહી છે. 5 જૂને PM ના નિવાસસ્થાને NDA ની બેઠકમાં તમામ પક્ષોએ સર્વસંમતિથી નરેન્દ્ર મોદીને તેમના નેતા તરીકે પસંદ કર્યા હતા. હવે એવા સમાચાર છે કે કેબિનેટ વિભાજનને લઈને BJP તેના સાથી પક્ષ JDU અને ચંદ્રબાબુ નાયડુની TDP સાથે મુશ્કેલીમાં આવી શકે છે. આ અંગે BJP માં પણ મંથનનો સમય ચાલી રહ્યો છે. BJP પાસે ઈચ્છિત મંત્રાલયોને લઈને તેના સાથી પક્ષોના દબાણમાંથી રસ્તો કાઢવાનો પડકાર છે.
મોદી સરકાર 3.0 માં સહયોગીઓ મહત્વપૂર્ણ…
મોદી સરકાર 3.0 માં સહયોગીઓની ભૂમિકા મહત્વની રહેશે. TDP, JDU, શિવસેના, લોક જનશક્તિ પાર્ટી (રામવિલાસ)ની ભૂમિકા મહત્વની રહેશે. આ ચાર પક્ષોના મળીને 40 સાંસદો છે. TDP અને JDU ને તેમની પસંદગીના મંત્રાલય જોઈએ છે. દર ચાર સાંસદો માટે એક મંત્રીની ફોર્મ્યુલા નક્કી છે. આ સંદર્ભમાં, TDP (16) ચાર, JDU (12) 3, શિવસેના (7) અને ચિરાગ પાસવાન (5) ને બે-બે મંત્રાલય મળવાની અપેક્ષા છે.
TDP પણ સ્પીકર પદ ઈચ્છે છે…
TDP પણ સ્પીકર પદ ઈચ્છે છે, જોકે BJP તેના માટે તૈયાર નથી. જો વધુ દબાણ કરવામાં આવશે તો TDP ને ડેપ્યુટી સ્પીકરનું પદ મળી શકે છે. JDU પાસે પહેલાથી જ રાજ્યસભાના ઉપાધ્યક્ષનું પદ છે. અત્યાર સુધી મોદીના બે કાર્યકાળ દરમિયાન સાથી પક્ષોને માત્ર ટોકન પ્રતિનિધિત્વ મળ્યું છે. એટલે કે તેમની સંખ્યાના પ્રમાણમાં મંત્રી પદ આપવાને બદલે માત્ર સાંકેતિક પ્રતિનિધિત્વ આપવામાં આવ્યું હતું. જ્યારે JDU એ 2019 માં સંખ્યાત્મક પ્રતિનિધિત્વની માંગ કરી હતી અને તેમાં નિષ્ફળતા, તે સરકારમાં જોડાઈ ન હતી, જોકે 2021 માં આરસીપી મંત્રીઓ બનાવવામાં આવ્યા હતા. બદલાયેલા સંજોગોમાં BJP એ સંખ્યાના હિસાબે જ મંત્રીઓ બનાવવા પડી શકે છે.
BJP ના મંત્રીઓની સંખ્યામાં ઘટાડો થશે…
આનો અર્થ એ થશે કે મંત્રી પરિષદમાં BJP ના મંત્રીઓની સંખ્યા ઘટશે અને સાથી પક્ષોની સંખ્યા વધશે. પરંતુ BJP કેટલાક મંત્રાલયોમાં સમાધાન કરે તેવી શક્યતા નથી. CCS સહયોગીઓને ચાર મંત્રાલયોમાં સ્થાન નહીં મળે. BJP સંરક્ષણ, નાણા, ગૃહ અને વિદેશ વિભાગ પોતાની પાસે રાખશે. BJP ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, ગરીબ કલ્યાણ, યુવા અને કૃષિ મંત્રાલય પણ જાળવી રાખવા માંગે છે. રેલ્વે, રોડ ટ્રાન્સપોર્ટ વગેરેમાં મોટા સુધારા કરવામાં આવ્યા છે અને BJP તેના સાથી પક્ષોને આપીને સુધારાની ગતિ ધીમી કરવાનું પસંદ કરશે નહીં.
ભાગ્યે જ રેલવેને પાટા પર લાવવામાં આવી…
જે પણ સરકારમાં રેલ્વે તેના સહયોગીઓ સાથે હતી, તે લોકશાહી નીતિઓને કારણે વિભાજિત થઈ. ભારે મુશ્કેલી સાથે તેને પાટા પર લાવવામાં આવી રહી છે, જોકે JDU રેલવે પાસે માંગ કરી રહી છે. જો આપણે મોદી 1 અને મોદી 2 ના કાર્યકાળ પર નજર કરીએ તો, નાગરિક ઉડ્ડયન, ઉદ્યોગો, ખાદ્ય પ્રક્રિયા, સ્ટીલ અને ખાદ્ય, જાહેર વિતરણ અને ગ્રાહક બાબતો જેવા મંત્રાલયો સાથી પક્ષોને ટોકન પ્રતિનિધિત્વમાં આપવામાં આવ્યા હતા.
- ખાદ્ય, જાહેર વિતરણ અને ગ્રાહક બાબતો (2014 માં રામ વિલાસ પાસવાન)
- નાગરિક ઉડ્ડયન (TDP સાથે બાકી)
- ઉદ્યોગ અને પબ્લિક એન્ટરપ્રાઈઝ (શિવસેના)
- ફૂડ પ્રોસેસિંગ (અકાલી દળ અને પછી પશુપતિ પારસ)
- સ્ટીલ (JDU)
વાજપેયી સરકારમાં સાથી પક્ષો પાસે મહત્વપૂર્ણ મંત્રાલયો હતા…
જો કે, વાજપેયી સરકારમાં ઉદ્યોગ, પેટ્રોલિયમ, રસાયણ અને ખાતર, કાયદો અને ન્યાય, આરોગ્ય, માર્ગ પરિવહન, વન અને પર્યાવરણ, સ્ટીલ અને ખાણો, રેલ્વે, વાણિજ્ય અને સંરક્ષણ મંત્રાલય પણ સહયોગીઓ સાથે રહ્યું. પરંતુ હવે BJP એ તેના સાથી પક્ષો સામે અમુક હદે ઝુકવું પડશે. નાણા, સંરક્ષણ જેવા મહત્વના મંત્રાલયોમાં સહયોગીઓને રાજ્યમંત્રીનું પદ આપવામાં આવી શકે છે. જો BJP તેના સાથી પક્ષોને પ્રવાસન, MSME, કૌશલ્ય વિકાસ, વિજ્ઞાન ટેકનોલોજી અને અર્થ વિજ્ઞાન, સામાજિક ન્યાય અને સશક્તિકરણ જેવા મંત્રાલયો આપે તો તેને કોઈ સમસ્યાનો સામનો કરવો ન જોઈએ. જો કે, TDP પણ MEITY જેવા મંત્રાલયની માંગ કરી શકે છે.
આ પણ વાંચો : NDA : નીતિશ કુમાર અને ચંદ્રબાબુ નાયડુ રમશે મ્યુઝિકલ ચેર, ભૂલથી જો જૂની વાતો યાદ આવશે તો…
આ પણ વાંચો : Akhilesh Yadav ની નવી રણનીતિ, ધારાસભ્ય પદ છોડ્યા બાદ દિલ્હીની રાજનીતિમાં સક્રિય…
આ પણ વાંચો : પૂર્વ CM, ફિલ્મ સ્ટાર સહિત 280 નેતા પહેલીવાર સંસદમાં પહોંચશે, સૌથી વધુ 45 સાંસદો UP ના હશે…